تقانا («قانون گذارى») و گزرا («حکم»، «دستور») بیانگر قانون گذارى هاى مراجع هلاخایى یا دیگر مراجع ذى صلاح در هر نسل و دوره اى است.

تفاوت تقانا با میدراش این است که تقانا قاعده و قانون جدیدى به حوزه قوانین هلاخایى مى افزاید، امّا میدراش محتواى پوشیده یک قانون موجود در این نظام را آشکار مى کند; به عبارت دیگر، میدراش کاشف است از یک قانونِ از قبل موجود، امّا تقاناقانون جدید مى آورد. ازاین رو، قانونى که به وسیله میدراش از متن کتاب مقدّس استخراج مى شود دِاورَیتا(3) («از تورات») نامیده مى شود، امّا قانونى که به وسیله تقانا وضع مى شود به دسته دِرَبانان(4) («از عالمان») تعلق دارد.

عمل قانون گذارى محقّقان هلاخایى گاه تقانا و گاه گزرا نامیده مى شود. واژه گزرا معمولا به نواهى گفته مى شود که از ارتکاب عمل خاصّى نهى مى کنند. واژه تقانا معمولا به اوامرى اشاره دارد، که وظیفه اى را براى انجام عملى خاص ایجاد مى کنند.(5)

قانون گذارى در شریعت یهودیت تابع قواعدى است که آمورائیم در تلمود به آنها پرداخته اند. در صورتى که اوضاع و احوال زمانه و مقتضیات اخلاقى و اجتماعى ایجاب کند، عالمان هلاخا مجاز به وضع قانون اند، و این امر به اعتقاد آنان براى حفظ تورات است («کشیدن حصارى برگرد تورات») نه تخطى از آن. بر این مبنا، در صورتى که شرایط اقتضا کند، مى توان به مجازات ها و حتّى اعدام حکم کرد (تلمود، یواموت 90 ب; سنهدرین 46 الف).(6)

1. takkanah
 2. gezerah
3. de-oraita; «اوریتا» معادل آرامى «تورات» است.
 4. de-rabbanan
 5. Maim., Introduction to Comm. Mishnah; Cf. M.E., Takkanot, EJ., v. 15. p. 713-14.
 6. Cf. M.E., Takkanot, op. cit., p. 718.