الف) اجتهاد خاص، یعنى رأى و نظر شخصى فقیه در موارد فقدان نص. اگر فقیه در طریق استنباط و کشف حکم شرعى، دلیل و نصّى از قرآن و سنّت پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) پیدا کرد، به همان عمل مى کند، و گر نه به سراغ رأى و نظر شخصى خود مى رود و بررسى مى کند که کدام طرف از نظر مصالح ترجیح دارد، همان طرف را مى گیرد و به عنوان حکم، فتوا مى دهد. این نوع اجتهاد در میان علماى امامیّه قابل قبول نیست و طرفداران آن فقط در میان فقهاى اهل سنّت مى باشند. ب) اجتهاد عام که همان معناى معروفى است که در فوق گفته شد، یعنى قدرت استنباط در جمیع احکام فقهى و استخراج آن از روى ادلّه تفصیلى.(1)
1 . دروس فی علم الاصول، حلقه اولى، ص 58-54.