شکى نیست که یکى از مهم ترین منابع در استنباط و اجتهاد، قرآن، کتاب خداست; اکثریّت قاطع علماى اسلام قرآن را یکى از منابع اجتهاد و استنباط دانسته و آن را حجّت مى دانند و براساس همین تفکّر است که شناخت و دانستن تفسیر براى استنباط و اجتهاد، امرى ضرورى و لازم به نظر مى رسد.

البتّه بخشى از مباحث قرآنى، از قبیل حجّیت ظواهر کتاب و جواز تخصیص کتاب بوسیله سنّت و... از مباحث علم اصول است و در آنجا بررسى مى شود و ارتباطى به علم تفسیر ندارد، امّا دسته دیگر از مباحث قرآنى از قبیل شناخت محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، شناخت مفردات و معانى ترکیب هاى قرآنى، به ویژه معرفت اسباب نزول و شناخت مواردى که در شأن آنها آیاتى نازل شده و مخصوصاً شناخت آیاتى که مربوط به احکام است (آیات الاحکام) و... در علم اصول مطرح نیست، بلکه اینها را باید در علوم قرآنى و تفسیر جویا شد. متوقّف بودن اجتهاد و استنباط احکام شرعى فرعى بر دانستن و آگاهى نسبت به این گونه مباحث قرآنى امرى روشن است و گروه کثیرى از دانشمندان علوم اسلامى به این مهم تصریح کرده اند.(1) به گفته مؤلّف کتاب الاجتهاد الجماعى:

«یشترط فى المجتهد أن یکون عالماً بالقرآن الکریم و دقائق آیات الاحکام فیه، عامها و خاصها، ناسخها و منسوخها، مطلقها و مقیّدها، محکمها و متشابهها و سائر ما یتعلّق بآیات الأحکام; شرط است در مجتهد نسبت به قرآن کریم آگاهى داشته باشد و دقّت هایى را که در آیات احکام وجود دارد، بداند، زیرا در قرآن، احکام عام و خاص، ناسخ و منسوخ، مطلق و مقیّد و محکم و متشابه وجود دارد. و همچنین بحثهاى دیگرى (مانند اسباب نزول) که به آیات احکام ارتباط دارد، باید مورد توجّه قرار دهد».(2)

در کتاب أنوار الأصول چنین آمده است:

«و أمّا علم التفسیر ... فلا اشکال فى دخله فى استنباط الاحکام; شکى نیست که علم تفسیر در استنباط احکام لازم است».(3)

1. قوانین الاصول، ج 2، ص 397; الفوائد الحائریه، ص 337; أنوار الاصول، ج 3، ص 621; المحصول فى علم اصول الفقه (فخر رازى)، ج 2، ص 434-433. المستصفى، ج 2، ص 351; الاجتهاد فى الشریعة الاسلامیة، ص 28.
2. الاجتهاد الجماعى، ص 38-37.
3. أنوار الاصول، ج 3، ص 621.