از آنچه گذشت، نباید نتیجه گرفت که مسیحیّت شریعت ندارد، بلکه باید گفت که مسیحیّت «شریعت محور» نیست، بر خلاف یهودیت که شریعت محور است. فیلسوف آلمانى «هگل» فرآیند پدید آمدن شریعت مسیحى را در کتاب استقرار شریعت در مذهب مسیح که به زبان فارسى نیز ترجمه شده، بررسى کرده است.

براى آگاهى از چگونگى شریعت مسیحى توجّه به چند نکته ضرورى است:

1. همه ادیان از مردم زندگى اخلاقى مى خواهند، و دستورهاى آنها به نحوى براى اصلاح بشر مقرر شده است. مردم نیز با رعایت آن دستورها در این دنیا به مقدارى تهذیب، دست مى یابند. آرى حیات دینى از مقدارى اخلاق برخوردار بوده و اکنون نیز چنین است.

2. مسیحیّت به گناه هاى اخلاقى قتل نفس، دزدى، زنا، دروغ، غیبت، تهمت و مانند اینها بسیار حساس است و اصولا هیچ دینى نمى تواند این امور را مجاز بداند یا نسبت به آنها حساس نباشد. آرى، احکام تعبّدى مانند حرمت گوشت خوک در مسیحیّت یافت نمى شوند.

3. فدا شدن مسیح براى گناهان بشر نیز راه گناه را براى مسیحیان نمى گشاید، همان طور که توبه و عفو و رحمت خداى متعال و شفاعت اولیاى او راهگشاى گناه براى مسلمانان نیست.

4. اعتراف به گناه نزد کشیش در مسیحیت ارتدکس و کاتولیک نیز به منظور کاهش گناه درست شده است و همه آنان حتّى کشیشان و اسقفان و پاپ آیین اعتراف را مکرّر به جا مى آورند. البتّه اعتراف به گناه در اسلام، یهودیّت و مسیحیّتِ پروتستان جایز نیست. در این ادیان، گناه را باید با خود خداى مهربان در میان گذاشت و استغفار کرد.

5 . مسیحیت برخى از احکام تعبّدى تورات مانند حرمت خوردن قربانى هاى بتان و خون و حیوان خفه شده را قبول دارد.(1)

6. مسیحیّت برخى احکام منسوب به حضرت عیسى(علیه السلام) مانند تحریم طلاق را جدى مى گیرد.

7. و سرانجام اینکه مسیحیت شریعت مبسوطى به نام کانُن لا (Canon Law) دارد که کلیسا آن را وضع کرده است; زیرا کلیساى مسیحى ادعا مى کند که حقّ تشریع دارد.

1 . کتاب اعمال رسولان، 15: 29.