اگر حکم شرعى به موضوع مرکّبى تعلّق پیدا کند (موضوعى که از اجزاى مختلف تشکیل شده است) در اینجا به هر کدام از آن قسمت ها اصطلاحاً «جزء» مى گویند و همانگونه که حکم به تمام عمل مرکب تعلّق گرفته، به هر یک از اجزا نیز به صورت ضمنى، تعلّق گرفته است. به عنوان مثال: نماز از اجزاى مختلفى (نیّت، تکبیرة الاحرام، رکوع، سجود، تشهد و...) تشکیل یافته است، بنابراین همانگونه که خود نماز واجب است، هر یک از اجزاى آن نیز به تبع وجوب نماز، وجوب ضمنى پیدا مى کنند.

و به آن چه خارج از حقیقت موضوع است ولى صحت عمل، منوط به آن است «شرط» گویند، چه مقدّم بر عمل باشد (شرط مقدّم)، مانند وضو براى نماز و یا مقارن باشد (شرط مقارن)، مانند قبله براى نماز و یا پس از عمل باشد (شرط متأخر)، مانند غسل شبانه زن مستحاضه نسبت به صحت روزه او در روز گذشته.

و به آن چه وجودش جلوگیرى از تأثیر مقتضى صحّت عمل مى کند، «مانع» مى گویند، مانند لباسى که از پوست حیوان حرام گوشت باشد براى نمازگزار. یا زینت طلا براى مردان که مانع صحت نماز است.

و به آن چه هیأت اتصالى عمل را بر هم مى زند و میان اجزاى مرکّب فاصله ایجاد مى کند «قاطع» مى گویند مانند خنده; و گریه براى امور دنیا در نماز.(1)

1 . ر.ک: نهایة الافکار، ج 2، ص 411.