این بحث بحثى کلامى است که در آن براساس ادّله و شواهد گوناگون اثبات مى شود که قرآن کلام خداوند است و این اعتقاد تمامى مسلمانان است. آنان قرآن را وحى الهى مى دانند که از سوى خدا در اختیار پیامبر(صلى الله علیه وآله)قرار گرفته و خود پیامبر نیز در هنگام دریافت وحى، یقین داشت که این کلام از سوى خداست. سپس پیامبر نیز بدون کم و زیاد، آن را بر مردم تلاوت کرده و به آنان رسانده است و پس از آن هم تا به امروز تغییر و تحریفى در آن به وجود نیامده و آن چه هم اکنون در دست ماست همان قرآن واقعى و کلام الله حقیقى است. حتى به عقیده بعضى ترتیب آیات و سوره ها، آغاز و پایان سور به صورت کنونى که دست ماست، همان چیزى است که از طرف خداوند توسط جبرئیل امین بر پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله)فرستاده شده است.(1) (به زودى بحث تحریف ناپذیرى قرآن خواهد آمد).

مقصود از این که قرآن وحى الهى است فقط در معنا و مفهوم نیست، بلکه مراد آن است که عین الفاظ آن، کلام خداست و از اینجا تفاوت عمده، میان روایات و قرآن مشخص مى شود زیرا بسیارى از احادیث، عین الفاظ پیامبر و ائمّه(علیهم السلام)نیستند بلکه از قبیل نقل به معنا هستند و اجازه تغییر عبارات و الفاظ در احادیث با حفظ معنا، از سوى ائمّه(علیهم السلام) به راویان داده شده است.(2) محدّثان و فقهاى امامیّه بالاتفاق و اکثر اهل سنّت نقل به معنا را در احادیث جایز مى دانند، فقط تعداد کمى از اهل سنّت آن را مجاز نمى شمرند.(3)

ولى در نقل متن قرآن نقل به معنا جایز نیست، لذا وقتى خداوند مثلا آیه (قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ)را بر پیامبر نازل مى کند با آن که کلمه «قل» خطاب خاصّ به پیامبر است، ولى ایشان هنگام تلاوت بر مردم آن را حذف نکرد، بلکه همانگونه که دریافت کرده بود بر مردم مى خواند و یا اگر یک جا (لِتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا)(4) بدون «واو» آمده و جاى دیگر (وَلِتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا)(5) با «واو» آمده، پیامبر این دو گونه وحى را با حفظ امانت و بدون تغییر به مردم رسانده است.

دلایل و شواهد فراوانى در علم کلام و علوم قرآنى درباره حقانیّت قرآن مجید اقامه شده است.

حقّانیت به این معنا که قرآن موجود در میان ما همان قرآنى است که بر پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله)نازل شده است. این مطلب را از راه وجوه مختلف اعجاز و از راه تواتر قرآن در میان تمامى عصرها و نسل ها از صدر اسلام تا کنون مى توان اثبات کرد.

مرحوم بلاغى تعداد وجوه اعجاز در قرآن را در حدود 12 مورد مى شمارد.(6) مناهل العرفان آن را چهارده مورد،(7) و بالاخره کسانى همچون سیوطى در کتاب معترک الاقران تا سى و پنج وجه در اعجاز قرآن بیان نموده اند.(8)

1. اصول الفقه، ج 2، ص 51.
2. الفوائد الحائریه (وحید بهبهانى)، ص 284.
3. معالم الدین، ص 203.
4. شورى، آیه 7.
5. انعام، آیه 92.

6. آلاء الرحمن، ج 1، ص 48-33.
7 . مناهل العرفان، ج 2، ص 574 به بعد.
8 . معترک الاقران، ج 1، از اوّل تا آخر.