د) منابع مکتوب شریعت در دوران پس از تلمود

SiteTitle

صفحه کاربران ویژه - خروج
ورود کاربران ورود کاربران

LoginToSite

SecurityWord:

Username:

Password:

LoginComment LoginComment2 LoginComment3 .
SortBy
 
دائرة المعارف فقه مقارن جلد 1
دوم. توسفتاوّل. آثار دوره گائونى

پس از تکمیل تلمود، عالمان یهودى در سه شاخه مهم به بحث و بررسى حقوق یهودى پرداختند: شروح و حواشى، مجموعه هاى فتاوا، و قانون نامه ها.

شروح (پروشیم)(1) حاصل کوشش محقّقان براى تبیین منابع مکتوب قدیمى تر شریعت یهودى است تا فهمى ساده تر از آن را ارائه دهد. شرح معروف کلاسیک تلمود عبارت است از اثر ربّى سلیمان بن اسحاق معروف به «راشى» بر تلمود بابلى (در قرن  11). قرن یازدهم نقطه اوجِ شرح نویسى بر تلمود بابلى است (تاریخ شرح نویسى بر تلمود اورشلیمى از قرن شانزدهم به بعد است).

محقّقان در حواشى (نوولّى(2) یا حیدوشیم(3)) منابع مختلف را مطالعه و مقایسه مى کنند و تعارضات درونىِ آثار تلمودى را حل و رفع مى کنند. در نتیجه این کار هلاخاها و تفسیرهاى جدیدى استنتاج مى شود. نوولّى کلاسیک بر تلمود عبارت است از اثر حاشیه نویسان بر تلمود بابلى در قرون 12 و 13 (معروف به توسافوت). دوران نوولّى نویسى تقریباً پس از شرح نویسى یعنى از قرن یازدهم به بعد است که تا زمان حاضر نیز ادامه دارد.

مجموعه هاى فتاوا (شِئِلوت اوـ تشووت)(4)عبارت اند از پاسخ هایى که عالمان یهودى به پرسش هاى شرعى مى دهند. این مسائل به چند شکل در نزد عالمان برجسته و صلاحیت دار هلاخا مطرح مى شدند. گاه قاضیان (دیّانیم)(5) وقتى در رسیدگى به دعوایى به مشکل برمى خوردند از عالمان هلاخا استفتا مى کردند. گاه نیز این مسائل ناشى از منازعه فرد و جامعه یا دو جامعه متفاوت بود. در این فتاوا تصمیمات قانونى درباره مسائل خاصِ ناشى از زندگى روزمره عرضه مى شد. ازاین رو، فتوا محور اصلى تحوّل و تطوّر شریعت یهودى در دوران پساتلمود بود. فتاوا رویه قضایى(6)نظام شرعى یهود است و تقریباً شامل سیصدهزار حکم مى شود.

از بزرگ ترین منابع مکتوب شریعت یهودى در دوره پساتلمود قانون نامه ها هستند. در این زمینه آثار قابل ملاحظه اى پدید آمده اند که اکنون نیز از منابع اصلى حقوق یهودى اند. از مهم ترین این آثار به اختصار بحث مى شود:


1. perushim
2. novellae
3. hiddushim
4. she'elot u-teshuvot
5. dayyanim
6. case law

 

دوم. توسفتاوّل. آثار دوره گائونى
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma