بى اعتنایى به شریعت به بهانه توجّه به طریقت که در بخش کوچکى از پیکر امّت اسلام رخ داد، سراسر مسیحیّت را فرا گرفت و هنوز چند صباحى از صعود حضرت عیسى مسیح(علیه السلام) به آسمان نگذشته بود که یکى از مخالفان آیین جدید به نام «پولُس» دست از مخالفت برداشت و پس از ورود به آن آیین، شریعت تورات را نسخ کرد و عمل به آن را مانع کمال دانست. این «رسول» مسیحیّت که در برخى احادیث اسلامى(1) و تحقیقات غیر کلیسایى غرب، بنیانگذار مسیحیّت موجود معرفى شده است، رساله هاى متعدّدى براى افراد و جوامع مسیحى روزگار خود نوشته و در آنها شریعت را محکوم کرده و گفته است: «لهذا این شریعت را مى یابم که وقتى مى خواهم نیکویى کنم، بدى نزد من حاضر است. زیرا بر حسب انسانیت باطنى، به شریعت خدا خشنودم، لیکن شریعتى دیگر در اعضاى خود مى بینم که با شریعت ذهن من منازعه مى کند و مرا اسیر مى سازد به آن شریعت گناه که در اعضاى من است. واى بر من که مردى شقى هستم! کیست که مرا از جسم این موت رهایى بخشد؟ خدا را شکر مى کنم به وساطت خداوندگار ما عیسى مسیح. خلاصه اینکه من به ذهن خود شریعت خدا را بندگى مى کنم و امّا به جسم خود شریعت گناه را».(2)

پولس در ادامه سخن، نتیجه مى گیرد که مسیحیان در مورد شریعت بازخواست نخواهند شد; زیرا شریعت امرى جسمانى است: «پس هیچ قصاص نیست بر آنانى که در مسیح عیسى هستند; زیرا که شریعتِ روحِ حیات در مسیح عیسى مرا از شریعت گناه و موت آزاد گردانید. زیرا آنچه از شریعت محال بود، چون که به سبب جسم، ضعیف بود، خدا پسر خود را در شبیه جسم گناه و براى گناه فرستاده، بر گناه در جسم فتوا داد تا عدالت شریعت کامل گردد در ما که نه بر حسب جسم، بلکه بر حسب روح رفتار مى کنیم. زیرا آنانى که بر حسب جسم هستند، در چیزهاى جسم تفکّر مى کنند; و امّا آنانى که بر حسب روح هستند، در چیزهاى روح».(3)

او اعلام مى کرد که ایمان براى نجات کافى است و توجّه به شریعت با ایمان منافات دارد: «جمیع آنانى که از اعمال شریعت هستند، زیر لعنت مى باشند; زیرا مکتوب است: «ملعون است هر که ثابت نماند در تمام نوشته هاى کتاب شریعت تا آنها را به جا آرد». امّا واضح است که هیچ کس در حضور خدا از شریعت عادل شمرده نمى شود; زیرا که عادل به ایمان زیست خواهد نمود. امّا شریعت از ایمان نیست، بلکه آن که به آنها عمل مى کند، در آنها زیست خواهد نمود. مسیح ما را از لعنت شریعت فدا کرد; چون که در راه ما لعنت شد، چنان که مکتوب است: «ملعون است هر که بر دار آویخته شود». تا برکت ابراهیم در مسیح عیسى بر امّت ها آید و تا وعده روح را به وسیله ایمان حاصل کنیم».(4)

از نظر پولس، دوران شریعت به سر آمده و دوران ایمان فرا رسیده است. شریعت مقدّمه ایمان بوده و حکم مربّى را داشته است: «امّا قبل از آمدن ایمان، زیر شریعت نگاه داشته شده بودیم و براى آن ایمانى که مى بایست مکشوف شود، بسته شده بودیم. پس شریعت لَله ما شد تا به مسیح برساند تا از ایمان عادل شمرده شویم. لیکن چون ایمان آمد، دیگر زیر دست لَله نیستیم».(5)

1. بحارالانوار، ج 8، ص 311.

2. رساله پولس به رومیان، 7: 25-21.
3. همان مدرک، 8: 8-1.
4. رساله پولس به غلاطیان، 3: 14-10.
5. همان مدرک، 3: 25-23.