از اوایل قرن دوم تا اوایل قرن چهارم فقهاى فراوانى ظهور کردند و به گونه اى این موضوع گسترش یافت که هر شهر فقیهى داشت و هر عالمى شیوه اى را در استنباط بر مى گزید و براى مردم فتوا مى داد. نوشته اند : «مذاهب گوناگون در آن عصر، به بیش از صد مذهب رسیده بود».(1)
پس از آن، تصمیم گرفتتند مذاهب را به چهار مذهب (حنفى، مالکى، شافعى و حنبلى) محدود کنند و همگان مقلّد این چهار مذهب باشند (رجوع شود به : بحث ادوار فقه اسلامى در همین کتاب).