به عنوان نمونه قرآن کریم در آیه 43 سوره نساء فرموده است: «(وَإِنْ کُنتُمْ مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَر أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنْکُمْ مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً); اگر بیمار یا در سفر بودید یا از مکان قضاى حاجت بازگشته اید، یا با زنان همبستر شده اید و آب نیافتید با خاک پاک تیمم کنید».

در این آیه شریفه دستور فرموده است وقتى شما زنان را لمس کردید و دسترسى به آب نداشتید، تیمم کنید، یعنى طهارت شما با لمس زنان نقض و باطل مى شود.

آیا مراد از این لمس معناى کنایى آن یعنى همبستر شدن با زن هاست یا معناى حقیقى آن است که به معناى مسّ و هرگونه اتصال بدن مرد به بدن زن مى باشد؟

عدّه اى از فقها مانند: ابن مسعود، ابن عمر، عبیده، نخعى، شعبى، عطا، ابن سیرین و شافعى گفته اند: مراد همان لمس حقیقى است، چه تماس دست با بدن زن باشد و چه التقاء ختانین (یعنى جماع).

عدّه اى دیگر از آن جمله: ابن عباس، حسن،  قتاده و مجاهد از پیشینیان و عموم فقهاى امامیّه(1)گفته اند: مراد معناى کنایى، یعنى جماع است.

بنابراین، اکثر اهل سنّت مانند: مالکیه، شافعیه و حنبلیه، احتمال اوّل را برگزیده و گفته اند به محض تماس انسان با بدن و اعضاى برهنه زن از روى شهوت وضوى او باطل مى شود.

در مقابل امامیّه و حنفیه و امام احمد (به روایت سوم از او) احتمال دوم را انتخاب کرده اند و برآنند که با لمس، وضو نقض و باطل نمى شود.

لازم به یادآورى است: مالکى ها و حنبلى ها  در صورتى لمس بدن برهنه زن را ناقض وضو دانسته اند که از روى شهوت باشد، اما شافعى ها تماس بدون شهوت با بدن نامحرم را نیز ناقض وضو دانسته اند.(2)

* * *

1. خلاف شیخ طوسى، ج 1، ص 111-110 .
2. اثر اللغة فى اختلاف المجتهدین، ص 177-176 .