به طورى که مى دانیم، حضرت عیسى(علیه السلام) که در جامعه توحیدى و دیندار بنى اسرائیل برانگیخته شده بود، احکام تورات را تأیید مى کرد و زمان و مکان او مقتضاى آوردن احکام تازه فراوانى نبود: «(مُصَدِّقاً لِّمَا بَیْنَ یَدَىَّ مِنْ التَّوْرَاةِ وَلاُِحِلَّ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِى حُرِّمَ عَلَیْکُمْ); آنچه را پیش از من در تورات بوده، تصدیق مى کنم; و (آمده ام) تا پاره اى از چیزهایى را که (بر اثر ظلم و گناه،) بر شما حرام شده، (مانند گوشت بعضى از چهارپایان و ماهى ها،) حلال کنم».(1)

در انجیل کنونى مسیحیان نیز احکام انگشت شمارى (مانند تحلیل مقرّرات شنبه و تحریم طلاق) به آن حضرت نسبت داده شده و از قول وى چنین آمده است: «گمان مبرید که آمده ام تا تورات یا صحف انبیا را باطل سازم. نیامده ام تا باطل نمایم، بلکه تا تمام کنم. زیرا هر آینه به شما مى گویم: تا آسمان و زمین زایل نشود، همزه اى یا نقطه اى از تورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود. پس هر که یکى از این احکام کوچک ترین را بشکند و به مردم چنین تعلیم دهد، در ملکوت آسمان کم ترین شمرده شود. امّا هر که به عمل آورد و تعلیم نماید، او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد. زیرا به شما مى گویم تا عدالت شما بر عدالت کاتبان ]تورات[ و فریسیان افزون نشود، به ملکوت آسمان هرگز داخل نخواهید شد».(2)

هدف از این سخنان، دفع توهّم نسخ احکام تورات است; زیرا طبق این نقل حضرت مسیح(علیه السلام) در ادامه سخن، به گونه اى توجّه مخاطبان خود را از ظاهر آن احکام به باطن آنها جلب مى کند که ممکن است کسى گمان برد وى درصدد نسخ آن احکام است.

در واقع، آن حضرت در خطابه خود که به «موعظه روى کوه» معروف است و باب هاى 5، 6 و 7 انجیل متّى را فرا مى گیرد، منحصراً بر «بعد عرفانى» احکام تورات تأکید مى کند. پس مسیحیت در آغاز، گونه اى از عرفان یهودى بوده و پیروانش آن را «طریقت» مى نامیده اند.(3) هر چند به تدریج به دینى مستقل تبدیل شده است. البتّه همین مسیحیت که ادعا کردیم عرفان یهودیت است، خودش عرفان و عارفانى دارد. یهودیت نیز مانند مسیحیت و هر دین دیگر، عرفان و عارفانى دارد. عرفان یهودى «قبالا» یعنى «مقبول» نامیده مى شود.

1 . آل عمران، آیه 50 .
2 . انجیل متّى، 5 : 20-17.

3. کتاب اعمال رسولان، 9:2 و 22:4.