قرآن کریم در سوره نساء، آیه 22 فرموده است : «(وَلاَ تَنکِحُوا مَا نَکَحَ آبَاؤُکُمْ مِّنَ النِّسَاءِ إِلاَّ مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ کَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتاً وَسَاءَ سَبِیلا) ; با زنانى که پدران تان با آنها نکاح کرده اند، زناشویى نکنید، مگر آن که پیش از این چنین کرده باشید. زیرا این کار عملى زشت و مورد خشم خداست و شیوه اى ناپسند است».

در این آیه شریفه از نکاح پسران با زن پدر نهى فرموده است. امّا این حکم شامل زنى هم که پدر از راه نامشروع با وى نزدیکى کرده مى شود یا تنها شامل نکاح مشروع است؟

شافعى و مالک (در موطأ) برآنند که شامل صورت زنا هم مى شود. ابوحنیفه و احمد گفته اند: شامل صورت زنا نیست، و لذا مفاد آیه را آن دانسته که ازدواج فقط با زن پدر شرعى حرام است، امّا اگر مردى با زنى زنا کند، پسر آن مرد مى تواند با آن زن ازدواج نماید.

ریشه این اختلاف آن است که واژه «نکاح» در لغت به معناى مطلق وطى و همبستر شدن اعمّ از مشروع و نامشروع، و در شرع به معناى عقد نکاح صحیح است، امّا معلوم نیست مراد خداوند از کلمه «نکاح» در «ما نکح آباؤکم» معناى لغوى یا شرعى آن است.(1) ولى حق این است که این واژه در لغت و عرف ـ همان گونه که راغب در مفردات آورده است ـ به معناى عقد مى باشد و نکاح دو معناى شرعى و لغوى ندارد.

1 . اثرالاختلاف فى القواعدالاصولیة فى اختلاف الفقهاء، ص 80.