ممکن است در زمان یا مکانى حکمى وجود داشته باشد; ولى با گذشت آن زمان یا تغییر آن مکان، عنوانى بر آن عارض شود که سبب تغییر حکم گردد.

در مثال معروف «تحریم تنباکو» که به وسیله فقیه بزرگ اسلامى، میرزاى شیرازى انجام گرفت ملاحظه مى کنیم که در شرایط عادى استفاده از تنباکو به نظر این فقیه بزرگوار مجاز بود; ولى هنگامى که انحصار آن به دست یک شرکت انگلیسى مى افتد و آن را مقدّمه اى براى سلطه اقتصادى بر یک کشور اسلامى قرار مى دهد، مجاز بودن تحت الشعاع وجوب حفظ استقلال اقتصادى کشورهاى اسلامى قرار مى گیرد و حکم آن مبدّل به تحریم مى شود. این زمان مى گذرد و بر اثر استقبال عظیم مردم از حکم آن فقیه، شرکت انگلیسى و حکومت وقت مجبور مى شوند آن را منحل سازند و در شرایط جدید، همان فقیه حکم به اباحه و جواز مى دهد، در واقع عناوین اهمّ که با تغییر زمان یا مکان به وجود مى آید عناوین مهم را کنار مى زند و حکم را به خود اختصاص مى دهد.

همچنین در شرایط فعلى که آمریکا با تمام قدرت به حمایت از اسرائیل و ضربه زدن به کشورهاى اسلامى برخاسته، بسیارى از فقهاى اسلامى حکم به تحریم خرید و فروش مصنوعات آمریکایى داده اند، زیرا هدف مهمترى، عنوان اوّلى جواز را تحت الشعاع قرار داده است واگر روزى اوضاع برگردد ممکن است این حکم نیز به تغییر شرایط، تغییر کند.