دیه قطع کل انگشتان یک دست 500 دینار مطابق با نصف دیه کامل انسان است. امّا اگر برخى انگشت ها قطع گردد، آیا هر انگشت سهم مساوى دیگر انگشتان را دارد یا انگشت ابهام سهم بیشترى دارد؟

برخى فقهاى امامیّه مثل ابى الصلاح در کافى(1) و ابن حمزه در کتاب «وسیله»(2) و شیخ طوسى در کتاب «خلاف»(3) و «مبسوط»(4) (از اکثر اصحاب نقل کرده که) گفته اند: یک سوم از 500 دینار سهم انگشت ابهام است و دو سوم دیگر بین چهار انگشت بالسویه تقسیم مى شود. دلیل آنها روایتى است که شیخ صدوق در «من لا یحضره الفقیه» از کتاب «ظریف» چنین نقل مى کند: «فى الإبهام اذا قطع ثلث دیة الید مأة دینار و ستّ و ستون دیناراً و ثلثا دینار... و فى الأصابع فى کل اصبع سدس دیة الید ثلاثة و ثمانون دیناراً و ثلث دینار...».(5)

امام(علیه السلام) فرمود: اگر انگشت ابهام قطع شود، یک سوم دیه یک دست باید پرداخت شود، یعنى دو سوم 166 دینار، امّا اگر یکى از انگشتان دیگر قطع شود، یک ششم دیه یک دست لازم است، یعنى یک سوم 83 دینار.

امّا اکثر فقهاى امامیّه(6) سهم انگشت ابهام را مساوى دیگر انگشتان دانسته اند، زیرا اوّلا:
فقیهانى مانند شهید در «مسالک» طریق «ظریف» را ضعیف دانسته(7) و ثانیاً: احادیث صحیحه اى دالّ بر تساوى دارند، مانند: حدیث حلبى: «سئلت أباعبدالله(علیه السلام)عن الأصابع أهنّ سواء فى الدیة؟ قال : نعم; از امام صادق(علیه السلام) حکم دیه قطع انگشتان را پرسیدم که آیا حکم هر کدام با دیگر انگشتان مساوى است؟ فرمود: آرى».(8)

1. کافى، ص 398 ; مسالک الافهام، ج 15، ص 429 .
2. الوسیله، ص 452 .
3. الخلاف، ج 5، ص 248، مسأله 50، از کتاب دیات.
4. المبسوط، ج 7، ص 143 .
5. من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 54 .
6. جواهرالکلام، ج 43، ص 252 .
7. مسالک الأفهام، ج 15، ص 429 .

8. وسائل الشیعه،ج19،ص264،ح3،باب39،(ابواب دیات الأعضا).