در این قرن نیز فقهاى بزرگى مى زیستند که صاحب نظر و فتوا بودند; از جمله:
1. الشیخ یحیى بن سعید بن احمد بن یحیى بن الحسن بن سعید الهزلی (م 689): درباره وى آمده است:
«له تصانیف جامعة للفوائد، منها: کتاب الجامع للشرایع فی الفقه و کتاب المدخل فى أصول الفقه; او تصنیفات متعدّدى دارد که جامع فوائد است، مانند کتاب جامع الشرایع فى الفقه و کتاب المدخل فى أصول الفقه است».
2. نجم الدین جعفر بن حسن بن یحیى بن سعید هزلى حلّى (م 676 معروف به محقّق اوّل):
در تأسیس الشیعه درباره او مى نویسد:
«او داراى کتابهایى است، از جمله کتاب شرایع الاسلام ـ که از معروفترین و معتبرترین متون فقهى است و شروح بسیارى بر آن نگاشته شده ـ و کتاب النافع و کتاب شرح نافع به نام معتبر».
1 . تأسیس الشیعه، ص 307.
2 . در کتاب قاموس الرجال آمده است : محقّق حلّى نخستین کسى است که کتاب فقهى خود (شرایع) را بر اساس شیوه هاى متأخّرین تنظیم و تألیف کرده است. وى در کتاب شرایع خود، هسته اصلى مطالب نهایه، مبسوط و خلاف شیخ را گردآورى کرده است. (تلفیقى میان مطالب این سه کتاب به طور فشرده پدید آورد) در حالى که پیش از آن، برخى از فقها ـ مانند ابن ادریس حلّى در سرائر ـ به شیوه نهایه شیخ و برخى دیگر ـ مانند قاضى ابن برّاج در مهذّب ـ مانند مبسوط و خلاف شیخ کتاب نوشته اند. (قاموس الرجال، ج 2، ص 616).
3 . تأسیس الشیعه، ص 306-305.
