(آیه 33) بى شک، پیامبر(ص) در گفتوگوهاى منطقى و مبارزات فکرى که با مشرکان داشت، گاهى از شدّت لجاجت آنها و عدم تأثیر سخن در روح آنان و گاهى از نسبتهاى ناروایى که به او مى دادند اندوهناک مى شد، خداوند بارها در قرآن مجید پیامبر خود را در این مواقع تسلّى مى داد تا با دلگرمى و استقامت بیش تر برنامه خویش را تعقیب کند. در این آیه مى فرماید: «ما مى دانیم که گفتار آنها، تو را غمگین مى کند» (قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَیَحْزُنُکَ الَّذِى یَقُولُونَ).
«ولى (غم مخور; و بدان که) آنها تو را تکذیب نمى کنند; بلکه ظالمان، آیات خدا را انکار مى نمایند» (فَإِنَّهُمْ لاَیُکَذِّبُونَکَ وَ لَـکِنَّ الظَّالِمِینَ بِـَایَاتِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ).
نظیر این سخن در گفتوگوهاى رایج میان ما نیز دیده مى شود که گاهى شخص برتر به هنگام ناراحت شدن نماینده اش به او مى گوید: غمگین مباش طرف آنها در واقع منم و اگر مشکلى ایجاد شود براى من است نه براى تو; و به این وسیله مایه تسلّى خاطر او را فراهم مى سازد.
(آیه 34) در این آیه براى تکمیل این دلگرمى، به وضع انبیاى پیشین اشاره کرده مى گوید: این موضوع منحصر به تو نبوده، «پیش از تو نیز پیامبرانى تکذیب شدند» (وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ).
«و در برابر تکذیبها، صبر و استقامت کردند; و (در این راه) آزار دیدند، تا هنگامى که یارى ما به آنها رسید» (فَصَبَرُوا عَلَى مَا کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتَیهُمْ نَصْرُنَا).
تو نیز چنین باش. و این، یکى از سنّتهاى الهى است; «و هیچ چیز نمى تواند سنن خدا را تغییر دهد» (وَ لاَمُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِ اللَّهِ).
بنابراین، طبق همین سنّت، امدادهاى الهى و الطاف بى کران پروردگار به سراغ تو خواهد آمد و سرانجام بر آنها پیروز خواهى شد.
«و اخبار پیامبران به تو رسیده است» که چگونه در برابر مخالفتها و شداید استقامت کردند و پیروز شدند; و این گواه روشنى براى توست (وَ لَقَدْ جَاءَکَ مِنْ نَبَإِىْ الْمُرْسَلِینَ).
در حقیقت، آیه فوق به این اصل اشاره مى کند که همیشه رهبران صالح اجتماع که براى هدایت توده هاى مردم به وسیله ارایه مکتب و طرحهاى سازنده با افکار منحط و خرافات و سنن غلط جامعه به پا مى خاستند، با مخالفت جمعى سودجو و زورگو که با پر و بال گرفتن مکتب جدید منافعشان به خطر مى افتاد، روبه رو مى شدند. امّا بى شک شرط اساسى این پیروزى بردبارى و مقاومت است.
