1. این سوره با سوره هاى دیگر قرآن از نظر لحن و آهنگ فرق روشنى دارد زیرا در این سوره خداوند طرز مناجات و سخن گفتن با او را به بندگانش آموخته است.
سوره با حمد و ستایش پروردگار آغاز و با ابراز ایمان به مبدأ و معاد (خداشناسى و ایمان به رستاخیز) ادامه و با تقاضاها و نیازهاى بندگان پایان مى گیرد.
2. سوره حمد اساس قرآن است. از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است: «الحَمدُ اُمُّ القُرآنِ» و این به هنگامى بود که جابر بن عبداللّه انصارى خدمت پیامبر(ص) رسید. حضرت به او فرمود: «آیا برترین سوره اى را که خدا در کتابش نازل کرده به تو تعلیم کنم؟» جابر عرض کرد: آرى. پدر و مادرم به فدایت باد به من تعلیم کن. پیامبر(ص) سوره حمد را که «امّ الکتاب» است به او آموخت. سپس افزود: «این سوره شفاى هر دردى است مگر مرگ.»
«امّ» به معنى اساس و ریشه است. به همین دلیل، ابن عبّاس مفسّر معروف مى گوید: هرچیزى اساس و شالوده اى دارد... اساس و زیربناى قرآن، سوره حمد است.
3. در آیات قرآن سوره حمد به عنوان یک موهبت بزرگ به پیامبر(ص) معرّفى شده و در برابر همه قرآن قرار گرفته است. در آیه 78 سوره حجر مى فرماید: «ما به تو سوره حمد و قرآن عظیم دادیم.»