(آیه 183) به دنبال چند حکم مهم اسلامى، در اینجا به بیان یکى دیگر از این احکام که از مهم ترین عبادات محسوب مى شود مى پردازد و آن روزه است. با همان لحن تأکیدآمیز گذشته مى گوید: «اى افرادى که ایمان آورده اید! روزه بر شما نوشته شده، همان گونه که بر کسانى که قبل از شما بودند نوشته شده» (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ).
سپس فلسفه این عبادت انسان ساز را چنین بیان مى کند: «تا پرهیزگار شوید» (لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ).
(آیه 184) در این آیه براى اینکه باز از سنگینى روزه کاسته شود، چند دستور دیگر را در این زمینه بیان مى کند. نخست مى فرماید: «چند روز معدودى را» باید روزه بدارید (أَیَّامًا مَعْدُودَات).
دیگر اینکه: «و هرکس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را» روزه بدارد (فَمَنْ کَانَ مِنْکُمْ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَر فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّام أُخَرَ).
سوم: «و بر کسانى که روزه براى آنها طاقت فرساست، (همچون بیماران، پیرمردان و پیرزنان،) لازم است کفّاره بدهند: مسکینى را اطعام کنند» (وَ عَلَى الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعَامُ مِسْکِین).
«و کسى که کار خیرى انجام دهد، براى او بهتر است» (فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ).
در پایان آیه این واقعیّت را بازگو مى کند که: «و روزه داشتن براى شما بهتر است اگر بدانید» (وَ أَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ).
و این جمله تأکید دیگرى بر فلسفه روزه است. و اینکه عبادت روزه ـ همانند سایر عبادات ـ چیزى بر جاه و جلال خدا نمى افزاید بلکه فواید آن عاید عبادت کنندگان مى شود.
(آیه 185) در این آیه زمان روزه و قسمتى از احکام و فلسفه هاى آن را شرح مى دهد. نخست مى گوید: روزه، در چند روز معدود «ماهِ رمضان است» (شَهْرُ رَمَضَانَ).
«ماهى که قرآن، در آن نازل شده است» (الَّذِى أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْءَانُ).
قرآنى که «براى راهنمایى مردم، و نشانه هاى هدایت، و فرق میان حق و باطل است» (هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَات مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ).
سپس بار دیگر حکم مسافران و بیماران را به عنوان تأکید بازگو کرده مى گوید: «پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حضر باشد روزه بدارد. و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهاى دیگرى را به جاى آن، روزه بگیرد» (فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَر فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّام أُخَرَ).
قرآن با تکرار این حکم مى خواهد به مسلمانان بفهماند همان گونه که روزه گرفتن براى افراد سالم یک فریضه الهى است، افطار کردن هم براى بیماران و مسافران یک فرمان الهى مى باشد که مخالفت با آن گناه است.
در قسمت آخر آیه بار دیگر به فلسفه تشریع روزه پرداخته، مى گوید: «خداوند، راحتى شما را مى خواهد، نه زحمت شما را» (یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ).
اشاره به اینکه روزه داشتن گرچه در ظاهر یک نوع سختگیرى و محدودیت است امّا سرانجام آن راحتى و آسایش مى باشد هم از نظر معنوى و هم از لحاظ مادى.
سپس مى افزاید: «هدف این است که این روزها را تکمیل کنید» (وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ).
یعنى بر هر انسان سالمى لازم است در سال یک ماه روزه بدارد. به همین دلیل اگر ماه رمضان بیمار یا در سفر بودید باید به تعداد این ایّام، روزه را قضا کنید تا عدد مزبور کامل گردد.
و در آخرین جمله مى فرماید: «و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بشمرید; باشد که شکرگزارى کنید» (وَلِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَیکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ).
