به دنبال دستور به شدّت عمل در برابر منافقانى که با دشمنان اسلام همکارى نزدیک داشتند، در این آیه دستور مى دهد که دو دسته از این قانون مستثنا هستند:

1. «مگر آنها که با هم پیمانان شما، پیمان بسته اند» (إِلاَّ الَّذِینَ یَصِلُونَ إِلَى قَوْم بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ مِیثَاقٌ).

2. «یا آنها که به سوى شما مى آیند، و از پیکار با قوم خود ناتوان شده اند» نه سر جنگ با شما دارند، و نه توانایى مبارزه با قوم خود (أَوْ جَاءُوکُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ یُقَاتِلُوکُمْ أَوْ یُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ).

سپس براى اینکه مسلمانان در برابر این پیروزیهاى چشمگیر مغرور نشوند و آن را مرهون قدرت نظامى و ابتکار خود ندانند، همچنین براى اینکه احساسات انسانى آنها در برابر این دسته از بى طرفان تحریک شود، مى فرماید: «و اگر خداوند بخواهد، آنان را بر شما مسلّط مى کند تا با شما پیکار کنند» (وَ لَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَیْکُمْ فَلَقَاتَلُوکُمْ).

بنابراین، همواره در پیروزیها به یاد خدا باشید و هیچ گاه به نیروى خود مغرور نشوید و نیز گذشت از ضعیفان را براى خود خسارتى نشمرید.

در پایان آیه بار دیگر نسبت به دسته اخیر تأکید کرده مى فرماید: «پس اگر از شما کناره گیرى کرده و با شما پیکار ننمودند، (بلکه) پیشنهاد صلح کردند، خداوند به شما اجازه نمى دهد که متعرّض آنان شوید» (فَإِنِ اعْتَزَلُوکُمْ فَلَمْ یُقَاتِلُوکُمْ وَ أَلْقَوْا إِلَیْکُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ عَلَیْهِمْ سَبِیلاً).