مطابق شأن نزول این آیه به سؤال درباره ازدواج با مشرکان پاسخ مى دهد. مى فرماید: «و با زنان مشرک و بت پرست، تا ایمان نیاورده اند، ازدواج نکنید» (وَ لاَ تَنْکِحُوا الْمُشْرِکَاتِ حَتَّى یُؤْمِنَّ).

سپس در یک مقایسه مى افزاید: «کنیز باایمان، از زن آزاد بت پرست، بهتر است; هر چند (زیبایى یا ثروت و موقعیت او) شما را به شگفتى آورد» (وَ لاََمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکَة وَ لَوْ أَعْجَبَتْکُمْ).

بنابراین هدف از ازدواج تنها کامجویى جنسى نیست، زن شریک عمر انسان و مربّى فرزندان اوست، نیمى از شخصیت او را تشکیل مى دهد. با این حال چگونه مى توان شرک و عواقب شوم آن را با زیبایى ظاهرى و مقدارى مال و ثروت، مبادله کرد؟

سپس به بخش دیگرى از این حکم پرداخته مى فرماید: «و زنان خود را به ازدواج مردان بت پرست، تا ایمان نیاورده اند، درنیاورید; (اگرچه ناچار شوید آنها را به همسرى غلامان باایمان درآورید; زیرا) یک غلام باایمان، از یک مرد آزاد بت پرست، بهتر است; هر چند (مال و موقعیت و زیبایى او،) شما را به شگفتى آورد» (وَ لاَ تَنْکِحُوا الْمُشْرِکِینَ حَتَّى یُؤْمِنُوا وَ لَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِک وَ لَوْ أَعْجَبَکُمْ).

بنابراین، ازدواج مردان مشرک با زنان مؤمنه نیز ممنوع است بلکه مسأله در این بخش از حکم، مشکل تر است چراکه تأثیر شوهر بر زن معمولاً از تأثیر زن بر شوهر بیش تر است.

در پایان آیه نیز دلیل این حکم الهى را براى به کار انداختن اندیشه ها بیان مى کند مى فرماید: «آنها دعوت به سوى آتش مى کنند; و خدا دعوت به بهشت و آمرزش به فرمان خود مى نماید» (أُولَـئِکَ یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ یَدْعُوا إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ).

سپس مى افزاید: «و آیات خویش را براى مردم روشن مى سازد; شاید متذکّر شوند» (وَ یُبَیِّنُ ءَایَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ).

بعضى از مفسّران معاصر اشاره به نکته ظریفى نموده اند و گفته اند: آیه مورد بحث و 21 آیه دیگر که به دنبال آن مى آید احکام مربوط به تشکیل خانواده را در ابعاد مختلف بیان مى کند. در این آیات دوازده حکم در این رابطه بیان شده است: 1. حکم ازدواج با مشرکان; 2. تحریم نزدیکى در حال حیض; 3. حکم سوگند به عنوان مقدّمه اى بر مسأله ایلاء (منظور از ایلاء آن است که کسى سوگند یاد کند با همسرش نزدیکى نکند); 4. حکم ایلاء و به دنبال آن طلاق; 5. عدّه نگه داشتن زنان مطلّقه; 6. عدد طلاقها; 7. نگه داشتن زن با نیکى یا رها کردن با نیکى; 8 . حکم شیردادن نوزادان; 9. عدّه زنى که شوهرش وفات کرده; 10. خواستگارى زن قبل از تمام شدن عدّه او; 11. مهر زنان مطلّقه قبل از دخول; 12. حکم متعه.

این احکام با تذکّرات اخلاقى و تعبیراتى که نشان مى دهد مسأله تشکیل خانواده نوعى عبادت پروردگار است و باید همراه با فکر و اندیشه باشد آمیخته شده است.