(آیه 147) در این آیه به این واقعیت مهم اشاره شده که مجازاتهاى الهى جنبه قدرت نمایى یا انتقام ندارد زیرا همه اینها لازمه نقص و کمبود است که ذات پاک خدا از آنها مبرّاست، بلکه این مجازاتها بازتابها و نتایج سوءاعمال و عقاید خود انسانهاست. از این رو آیه مى فرماید: «خدا چه نیازى به مجازات شما دارد اگر شکرگزارى کنید و ایمان آورید؟!» (وَ مَا یَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذابِکُمْ إِنْ شَکَرْتُمْ وَ ءَامَنْتُمْ).
یعنى اگر شما ایمان و عمل صالح داشته باشید و از مواهب الهى سوءاستفاده نکنید، بى شک کم ترین مجازاتى دامن شما را نخواهد گرفت.
و براى تأکید این موضوع مى افزاید: «خدا شکرگزار و آگاه است»; اعمال و نیّات شما را مى داند، و به اعمال نیک، پاداش نیک مى دهد (وَ کَانَ اللَّهُ شَاکِرًا عَلِیمًا).
در آیه فوق موضوع «شکرگزارى» بر «ایمان» مقدم شده است، چراکه تا انسان نعمتها و مواهب خدا را نشناسد و به مقام شکرگزارى نرسد نمى تواند خود او را بشناسد ـ دقّت کنید.
(آیه 148) در این آیه و آیه بعد به بخشى از دستورهاى اخلاقى اسلام اشاره شده است. نخست مى فرماید: «خدا دوست ندارد کسى با سخنان خود، بدیها(ى دیگران) را اظهار کند» (لاَ یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ).
زیرا همان گونه که خداوند «ستّارالعیوب» است، دوست ندارد که افراد بشر عیوب مردم را فاش سازند و آبروى آنها را ببرند.
سپس به بعضى از امور که مجوز این گونه اعمال مى شود، اشاره کرده مى فرماید: «مگر آن کس که مورد ستم واقع شده باشد» (إِلاَّ مَنْ ظُلِمَ).
چنین افراد براى دفاع از خویشتن در برابر ظلمِ ظالم حق دارند اقدام به شکایت کنند یا از مظالم و ستمگریها آشکارا مذمّت و انتقاد و غیبت نمایند.
در پایان آیه ـ همان طور که روش قرآن است ـ براى اینکه افرادى از این استثنا نیز سوءاستفاده نکنند و به بهانه اینکه مظلوم واقع شده اند عیوب مردم را بدون جهت آشکار نسازند، مى فرماید: «خداوند، شنوا و دانا است» (وَ کَانَ اللَّهُ سَمِیعًا عَلِیمًا).
(آیه 149) در این آیه به نقطه مقابل این حکم اشاره کرده مى فرماید: «اگر نیکى ها را آشکار و یا مخفى سازید، و از بدیها گذشت نمایید، خداوند آمرزنده و تواناست» و با اینکه قادر بر انتقام است، عفو و گذشت مى کند (إِنْ تُبْدُوا خَیْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَنْ سُوء فَإِنَّ اللَّهَ کَانَ عَفُوًّا قَدِیرًا).
