(آیه 156) حادثه احد زمینه را براى فعالیتهاى تخریبى دشمنان و منافقان آماده ساخت. به همین دلیل، آیات زیادى براى خنثى کردن این حرکتها نازل گردید. در این آیه نیز به منظور درهم کوبیدن فعالیتهاى منافقان و هشدار به مسلمانان، نخست به مؤمنان خطاب کرده مى گوید: «اى کسانى که ایمان آورده اید، همانند کافران نباشید که چون برادرانشان به مسافرتى مى روند، یا در جنگ شرکت مى کنند (و از دنیا مى روند و یا کشته مى شوند)، مى گویند: اگر آنها نزد ما بودند، نمى مردند و کشته نمى شدند!» شما از این گونه سخنان نگویید (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا لاَ تَکُونُوا کَالَّذِینَ کَفَرُوا وَ قَالُوا لاِِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِى الاَْرْضِ أَوْ کَانُوا غُزًّى لَوْ کَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَ مَا قُتِلُوا).
اگر شما مؤمنان تحت تأثیر سخنان گمراه کننده آنان قرار گیرید، روحیه شما ضعیف گشته و از رفتن به میدان جهاد و سفر در راه خدا خوددارى خواهید کرد و آنها به هدف خود نائل مى شوند. شما از این گونه سخنان نگویید، «تا خدا این حسرت را بر دل آنها [= کافران] بگذارد» (لِیَجْعَلَ اللَّهُ ذلِکَ حَسْرَةً فِى قُلُوبِهِمْ).
سپس قرآن به آنها سه پاسخ منطقى مى دهد:
1. مرگ و حیات، در هر حال، به دست خداست و مسافرت یا حضور در میدان جنگ نمى تواند مسیر قطعى آن را تغییر دهد «خداوند، زنده مى کند و مى میراند; و خدا به آنچه انجام مى دهید، بیناست» (وَاللَّهُ یُحْىِ وَ یُمِیتُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ).
(آیه 157) 2. «اگر هم در راه خدا کشته شوید یا بمیرید، (زیان نکرده اید; زیرا) آمرزش و رحمت خدا، از تمام آنچه آنها (در طول عمر خود،) جمع آورى مى کنند، بهتر است» (وَ لَئِنْ قُتِلْتُمْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَحْمَةٌ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ).
(آیه 158) 3. از همه گذشته، مرگ به معنى فنا و نابودى نیست که از آن وحشت دارید، بلکه دریچه اى است به سوى زندگانى دیگرى در سطحى بسیار وسیع تر و آمیخته با ابدیت. «و (بنابراین) اگر بمیرید یا کشته شوید، به سوى خدا محشور مى شوید» (وَ لَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لاَِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ).
قابل توجّه اینکه اگر در آیات فوق مرگ در مسافرت در ردیف شهادت در راه خدا ذکر شده، منظور مسافرتهایى بوده که در راه خدا و براى خدا انجام مى دادند مانند سفر به سوى میدان جنگ یا سفرهاى تبلیغى و مانند آن.
