(آیه 164) این آیه از بزرگ ترین نعمت الهى یعنى نعمت بعثت پیامبر اسلام(ص) سخن مى گوید و در حقیقت پاسخى است به سؤالاتى که در ذهن بعضى از تازه مسلمانان بعد از جنگ احد خطور مى کرد که چرا ما این همه گرفتار مشکلات و مصائب شویم ؟
قرآن مى گوید: «خداوند بر مؤمنان منّت نهاد [= نعمت بزرگى بخشید] هنگامى که در میان آنها، پیامبرى از خودشان برانگیخت» (لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولاًمِنْ أَنْفُسِهِمْ).
بنابراین، اگر در این راه متحمّل خسارتهایى شده اید، فراموش نکنید که خداوند، بزرگ ترین نعمت را در اختیارتان گذاشته است که هراندازه براى حفظ این نعمت بزرگ تلاش کنید و هر بهایى بپردازید، باز هم ناچیز است.
یکى از مزایاى پیامبر این است که از جنس خودشان و از نوع بشر است، نه از جنس فرشتگان و مانند آنها، تا احتیاجات و نیازمندى هاى بشر را درک کند و دردها و مشکلات و مسائل زندگى آنها را لمس نماید و با توجّه به آن، به تربیت آنها اقدام کند.
سپس مى گوید: این پیامبر سه برنامه مهم را درباره آنان اجرا مى کند: «آیات او را بر آنها بخواند، و آنها را پاک کند و کتاب و حکمت بیاموزد» (یَتْلُوا عَلَیْهِمْ ءَایَاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ).
تعلیم یعنى وارد ساختن حقایق دین در درون جان آنها و به دنبال آن تزکیه نفوس و تربیت ملکات اخلاقى و انسانى.
از آنجا که هدف اصلى و نهایى تربیت است، در آیه، قبل از تعلیم ذکر شده در حالى که از نظر ترتیب طبیعى، تعلیم بر تربیت مقدّم است.
و از آنجا که اهمّیّت یک نعمت بزرگ آن گاه روشن مى شود که زمان برخوردارى از آن را با زمانهاى قبل مقایسه کنیم، قرآن در پایان آیه مى فرماید: «و البتّه پیش از آن، در گمراهى آشکارى بودند» (وَ إِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِى ضَلاَل مُبِین).
