(آیه 171) به تناسب بحثهایى که درباره اهل کتاب و کفّار بود، در این آیه و آیه بعد به یکى از مهم ترین انحرافات جامعه مسیحیت یعنى مسأله تثلیث و خدایان سه گانه اشاره کرده و آنها را از این انحراف بزرگ برحذر مى دارد.
نخست به آنان اخطار مى کند که: «اى اهل کتاب! در دین خود، غلوّ (و زیاده روى) نکنید; و درباره خدا، غیر از حق نگویید» (یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لاَتَغْلُوا فِى دِینِکُمْ وَ لاَتَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلاَّالْحَقَّ).
مسأله «غلو» درباره پیشوایان، یکى از مهم ترین سرچشمه هاى انحراف در ادیان آسمانى بوده است. به همین جهت، اسلام درباره غلات سختگیرى کرده و در کتب عقاید و فقه، آنها از بدترین کفّار معرّفى شده اند.
سپس به چند نکته که هرکدام در حکم دلیلى بر ابطال تثلیث و الوهیت مسیح است اشاره مى کند:
1. «مسیح عیسى بن مریم فقط فرستاده خدا بود» (إِنَّمَا الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ رَسُولُ اللَّهِ).
این تعبیر خاطرنشان مى سازد که مسیح همچون سایر افراد انسان، در رحم مادر قرار داشت و دوران جنینى را گذراند و همانند سایر افراد بشر متولّد شد، شیر خورد و در آغوش مادر پرورش یافت. یعنى تمام صفات بشرى در او بود. چگونه ممکن است چنین کسى که مشمول و محکوم قوانین طبیعت و تغییرات جهان ماده است، خداوندى ازلى و ابدى باشد؟
امّا اینکه «عیسى فرستاده خدا بود»، این موقعیت نیز تناسبى با الوهیت او ندارد.
2. «و کلمه (و مخلوق) اوست; که او را به مریم القا نمود» (وَ کَلِمَتُهُ أَلْقَیهَا إِلَى مَرْیَمَ).
این تعبیر به خاطر آن است که اشاره به مخلوق بودن مسیح کند، همان طور که «کلمات» مخلوق ماست موجودات عالم آفرینش هم مخلوق خدا هستند.
3. «و روحى (شایسته) از طرف او بود» (وَرُوحٌ مِنْهُ).
این تعبیر که در مورد آفرینش آدم و به یک معنى آفرینش تمام بشر نیز در قرآن آمده است اشاره به عظمت آن روحى است که خدا آفرید و در وجود انسانها عموماً و مسیح و پیامبران خصوصاً قرار داد.
شگفت آور اینکه مسیحیان تولّد عیسى را از مادر بدون وجود پدر، دلیلى بر الوهیت او مى گیرند در حالى که فراموش کرده اند که آدم بدون پدر و مادر وجود یافت و این خلقت خاص را هیچ کس دلیل بر الوهیت او نمى داند.
سپس قرآن به دنبال این بیان مى گوید: «بنابراین، به خدا و پیامبران او، ایمان بیاورید; و نگویید: (خداوند) سه گانه است (از این سخن) خوددارى کنید که براى شما بهتر است» (فَـَامِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لاَتَقُولُوا ثَلَـثَةٌ انْتَهُوا خَیْرًا لَکُمْ).
بار دیگر تأکید مى کند: «خدا، تنها معبود یگانه است» (إِنَّمَا اللَّهُ إِلَـهٌ وَاحِدٌ).
یعنى شما قبول دارید که در عین تثلیث، خدا یگانه است، در حالى که اگر فرزندى داشته باشد شبیه او خواهد بود و با این حال یگانگى معنى ندارد.
«او منزّه است که فرزندى داشته باشد» (سُبْحَانَهُ أَنْ یَکُونَ لَهُ وَلَدٌ).
بلکه «از آنِ اوست آنچه در آسمانها و در زمین است» (لَهُ مَا فِى السَّمَـوَاتِ وَ مَا فِى الاَْرْضِ).
همگى مخلوق اویند و او خالق آنهاست و مسیح نیز یکى از این مخلوقات اوست.
چگونه مى توان یک حالت استثنایى براى وى قائل شد؟ آیا مملوک و مخلوق مى تواند فرزند مالک و خالق خود باشد؟ خداوند نه تنها خالق و مالک آنهاست، بلکه مدبّر و حافظ و رازق و سرپرست آنها نیز مى باشد «و براى تدبیر و سرپرستى آنها، خداوند کافى است» (وَ کَفَى بِاللَّهِ وَکِیلاً).
خدایى که ازلى و ابدى است و سرپرستى همه موجودات را از ازل تا ابد بر عهده دارد، چه نیازى به فرزند دارد، مگر او همانند ماست که براى بعد از مرگ خود جانشین بخواهد؟
