در این آیه و آیه بعد یکى از اساسى ترین پایه هاى اسلام بیان شده است که ارزش وجودى اشخاص و پاداش و کیفر آنها هیچ ربطى به ادّعاها و آرزوهاى آنها ندارد، بلکه بستگى به عمل و ایمان دارد. این سنّتى تغییرناپذیر و قانونى است که همه ملّتها در برابر آن یکسانند. نخست مى فرماید: فضیلت و برترى «به آرزوهاى شما و آرزوهاى اهل کتاب نیست» (لَیْسَ بِأَمَانِیِّکُمْ وَ لاَأَمَانِىِّ أَهْلِ الْکِتَابِ).

سپس اضافه مى کند: «هرکس عمل بدى انجام دهد، کیفر داده مى شود; و کسى را جز خدا، ولىّ و یاور خود نخواهد یافت» (مَنْ یَعْمَلْ سُوءًا یُجْزَ بِهِ وَ لاَیَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِیًّا وَ لاَنَصِیرًا).

(آیه 124) «و کسى که چیزى از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالى که ایمان داشته باشد، چنان کسانى داخل بهشت مى شوند; و کم ترین ستمى به آنها نخواهد شد» (وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِنْ ذَکَر أَوْ أُنْثَى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَـئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لاَیُظْلَمُونَ نَقِیرًا).

به این ترتیب، قرآن وابستگى هاى ادّعایى و خیالى و اجتماعى و نژادى و مانند آن را نسبت به یک مذهب بى فایده مى شمرد و اساس را ایمان به مبانى مکتب و عمل به برنامه هاى آن معرّفى مى کند.

(آیه 125) در آیه قبل سخن از تأثیر ایمان و عمل بود و اینکه انتساب به مذهب و آیین به تنهایى اثرى ندارد، در این آیه براى اینکه سوءتفاهمى از بحث گذشته پیدا نشود برترى آیین اسلام بر همه آیینها را با این عبارت بیان کرده است: «دین و آیین چه کسى بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کند، و نیکوکار باشد و پیرو آیین خالص و پاک ابراهیم گردد؟!» (وَ مَنْ أَحْسَنُ دِینًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرهِیمَ حَنِیفًا).

در این آیه سه چیز مقیاس بهترین آیین شمرده شده:

1. تسلیم مطلق در برابر خدا (أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ).

2. نیکوکارى (وَهُوَ مُحْسِنٌ).

منظور از نیکوکارى در اینجا هرگونه نیکى با قلب و زبان و عمل است.

3. پیروى از آیین خالص و پاک ابراهیم (وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرهِیمَ حَنِیفًا).

در پایان آیه دلیل تکیه کردن روى آیین ابراهیم را چنین بیان مى کند: «و خدا ابراهیم را به دوستى خود، انتخاب کرد» (وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرهِیمَ خَلِیلاً).

(آیه 126) در این آیه به مالکیت مطلقه پروردگار و احاطه فراگیر او اشاره مى کند مى فرماید: «آنچه در آسمانها و زمین است، از آنِ خداست; و خداوند به هر چیزى احاطه دارد» (وَلِلَّهِ مَا فِى السَّمَـوَاتِ وَ مَا فِى الاَْرْضِ وَ کَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَىْء مُحِیطًا).

اشاره به اینکه اگر خداوند ابراهیم را دوست خود انتخاب کرد به خاطر نیاز به او نبود زیرا خدا از همگان بى نیاز است، بلکه به خاطر سجایا و صفات برجسته ابراهیم بود.