(آیه 78) بار دیگر قرآن به عنوان یک درس توحید و خداشناسى به مسأله نعمتهاى گوناگون پروردگار باز مى گردد، و در این بخش از نعمتها نخست به نعمت علم و دانش و ابزار شناخت اشاره کرده، مى گوید: «و خداوند شما را از شکم مادرانتان بیرون فرستاد در حالى که هیچ نمى دانستید» (وَاللهُ اَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ اُمَّهاتِکُمْ لا تَعْلَمُونَ شَیْئًا).
البته در آن محیط محدود و تاریک و وابسته، این جهل و بى خبرى قابل تحمل بود، ولى به هنگامى که در فراخناى این عالم پهناور گام گذاردید، دیگر ادامه آن جهل امکان پذیر نبود، لذا ابزار درک حقایق و شناخت موجودات، یعنى، «گوش و چشم و عقل در اختیار شما گذارد» (وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالاَْبْصارَ وَالاَْفْئِدَةَ).
تا حقایق هستى، و این نعمتهاى بزرگ را درک کنید، و حس شکرگزارى شما در برابر بخشنده این همه موهبت تحریک گردد «شاید شکر او را به جاى آورید» (لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ).
(آیه 79) در این آیه اسرار عظمت خدا را در پهنه هستى همچنان ادامه مى دهد، و مى گوید: «آیا آنها به پرندگانى که بر فراز آسمان حرکت دارند نظر نیفکندند» ؟ (اَلَمْ یَرَوْا اِلَى الطَّیْرِ مُسَخَّرات فى جَوِّ السَّماءِ).
و از آنجا که طبیعت اجسام، جذب شدن به سوى زمین است، حرکت پرندگان در بالاى زمین را با عنوان مسخرات (تسخیرشده ها) بیان کرده است.
سپس اضافه مى کند: «هیچ کس جز خدا آنها را (این چنین) نگه نمى دارد» (ما یُمْسِکُهُنَّ اِلاَّ اللهُ).
درست است که خاصیت طبیعى بالها و عضلاتى که در آن آفریده شده و شکل مخصوص پرندگان و ویژگیهایى که در هوا موجود است، دست به دست هم داده و به پرندگان امکان پرواز مى دهند، ولى چه کسى ـجز خداى علیم و قدیرـ این شکل و خواص را آفریده ؟
و در پایان آیه مى فرماید: «در این امر نشانه هایى است (از عظمت و قدرت خدا) براى کسانى که ایمان دارند» (اِنَّ فى ذلِکَ لاَیات لِقَوْم یُؤْمِنُونَ).
یعنى، با چشم کنجکاو و حقیقت جو، این امور را مى نگرند و به تجزیه و تحلیل آن مى پردازند و در پرتو آن ایمانشان قویتر و راسختر مى گردد.
(آیه 80) در این آیه نیز مسأله بیان نعمتها ادامه یافته، مى فرماید: «و خداوند براى شما از خانه هایتان محل سکونت قرار داد» (وَاللهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَنًا).
و حقاً نعمت «مسکن» از مهمترین نعمتهایى است که تا آن نباشد، بقیه گوارا نخواهد بود.
و به دنبال ذکر خانه هاى ثابت سخن از خانه هاى سیّار به میان آورده، مى گوید: «و خداوند براى شما از پوست چهارپایان خانه هایى قرار داد» (وَجَعَلَ لَکُمْ مِنْ جُلُودِ الاَْنْعامِ بُیُوتًا).
خانه هایى که بسیار سبک و کموزن است «و به هنگام کوچ کردن و موقع اقامت به آسانى آن را جابه جا مى کنید» (تَسْتَخِفُّونَها یَوْمَ ظَعْنِکُمْ وَیَوْمَ اِقامَتِکُمْ).
«علاوه بر این از پشمها و کرکها و موهاى این چهارپایان (براى شما) اثاث و متاع و وسائل مختلف زندگى تا زمان معینى قرار داد» (وَمِنْ اَصْوافِها وَاَوْ بارِها وَاَشْعارِها اَثاثًا وَمَتاعًا اِلى حین).
ذکر دو تعبیر «اَثاثًا» و «مَتاعًا» پشت سر هم ممکن است اشاره به این باشد که شما مى توانید از پشم و کرک و موى چهارپایان، وسائل زیادى براى خانه هاى خود فراهم سازید و از آن متمتع گردید.
