«عزیر» در لغت عرب همان «عزرا» در لغت یهود است که در تاریخ یهود موقعیت خاصى دارد تا آنجا که بعضى اساس ملیت و درخشش تاریخ این جمعیت را به او نسبت مى دهند و در واقع او خدمت بزرگى به این آیین کرد، زیرا هنگامى که به وسیله «بُخْتُ نَصِّر» پادشاه «بابل» وضع یهود بکلى درهم ریخته شد، شهرهاى آنها به دست سربازان افتاد و معبدشان ویران و کتاب آنها تورات سوزانده شد.
سپس هنگامى که «کوروش» پادشاه ایران «بابل» را فتح کرد، «عزرا» که یکى از بزرگان یهود در آن روز بود نزد وى آمد و براى آنها شفاعت کرد.
در این هنگام او طبق آنچه در خاطرش از گفته هاى پیشینیان یهود باقى مانده بود «تورات» را از نو نوشت.
به همین دلیل یهود او را یکى از نجات دهندگان و زنده کنندگان آیین خویش مى دانند و به همین جهت براى او فوق العاده احترام قائلند.
این موضوع سبب شد که گروهى از یهود لقب «اِبْنُ لله» (فرزند خدا) را براى او انتخاب کنند.
(آیه 31) در این آیه به شرک عملى آنان (در مقابل شرک اعتقادى) و یا به تعبیر دیگر «شرک در عبادت» اشاره کرده، مى گوید: «یهود و نصارى دانشمندان و راهبان خود را، خدایان خود، در برابر پرودگار قرار دادند» (اِتَّخَذُوا اَحْبارَهُمْ وَرُهَبانَهُمْ اَرْبابًا مِنْ دُونِ اللهِ).
و نیز «مسیح فرزند مریم را به الوهیت پذیرفتند» (وَالْمَسیحَ ابْنَ مَرْیَمَ).
شک نیست که یهود و نصارى در برابر علماء و راهبان خود سجده نمى کردند ولى از آنجا که خود را بدون قید و شرط در اطاعت آنان قرار داده بودند و حتى احکامى را که بر خلاف حکم خدا مى گفتند واجب الاجرا مى شمردند قرآن از این پیروى کورکورانه و غیرمنطقى تعبیر به «اتخاذ رب» کرده است.
در پایان آیه روى این مسأله تأکید مى کند که تمام این بشر پرستیها بدعت و از مسائل ساختگى است «هیچ گاه به آنها دستورى داده نشده جز خداوند یکتا را بپرستند» (وَما اُمِرُوا اِلاّ لِیَعْبُدُوا اِلهًا واحِدًا).
«معبودى که هیچ کس جز او شایسته پرستش نیست» (لا اِلهَ اِلاّ هُوَ).
«معبودى که منزه است از آنچه آنها شریک وى قرار مى دهند» (سُبْحانَهُ عَمّا یُشْرِکُونَ).
قرآن مجید در آیه فوق درس بسیار پرارزشى به همه پیروان خود مى دهد و یکى از عالیترین مفاهیم توحید را ضمن آن خاطر نشان مى سازد، و مى گوید: هیچ مسلمانى حق ندارد اطاعت بى قید و شرط انسانى را بپذیرد، زیرا این کار مساوى است با پرستش او، همه اطاعتها باید در چارچوب اطاعت خدا در آید و پیروى از دستور انسانى تا آنجا مجاز است که با قوانین خدا مخالفت نداشته باشد این انسان هر کس و هر مقامى مى خواهد باشد.
(آیه 32) در این آیه تشبیه جالبى براى تلاشهاى مذبوحانه و بى سرانجام یهود و نصارى و یا همه مخالفان اسلام حتى مشرکان کرده، مى گوید: «اینها مى خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند ولى خداوند جز این نمى خواهد که این نورالهى را همچنان گسترده تر و کاملتر سازد (تا همه جهان را فراگیرد، و تمام جهانیان از پرتو آن بهره گیرند) هر چند کافران را خوشایند نباشد» (یُریدُونَ اَنْ یُطْفِؤُا نُورَاللهِ بِاَفْواهِهِمْ وَیَأْبَى اللهُ اِلاّ اَنْ یُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ).
و براى مجسم کردن حقارت تلاشهاى آنها تعبیرى از این رساتر به نظر نمى رسد و در واقع کوششهاى یک مخلوق ناتوان در برابر اراده بى پایان و قدرت بى انتهاى حق غیر از این نخواهد بود.
(آیه 33) سرانجام در این آیه بشارت عالمگیر شدن اسلام را به مسلمانان داده و با آن، بحث آیه گذشته را دائر بر این که تلاشهاى مذبوحانه دشمنان اسلام به جایى نمى رسد، تکمیل مى کند و با صراحت مى گوید: «او کسى است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا او را بر تمام ادیان پیروز و غالب گرداند، هر چند مشرکان را خوشایند نباشد» (هُوَ الَّذى اَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَدیْنِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ).
منظور از «هُدى» دلائل روشن و براهین آشکارى است که در آیین اسلام وجود دارد و منظور از «دین حق» همین آیینى است که اصولش حق و فروعش نیز حق و بالاخره تاریخ و مدارک و اسناد و نتیجه و برداشت آن نیز همه حق است و بدون شک آیینى که هم محتواى آن حق باشد و هم دلائل و مدارک و تاریخ آن روشن، باید سرانجام بر همه آیینها پیروز گردد.
با گذشت زمان، و پیشرفت علم و دانش، و سهولت ارتباطات، واقعیتها چهره خود را از پشت پرده هاى تبلیغات مسموم، به در خواهد آورد و موانعى را که مخالفان حق بر سر راه آن قرار مى دهند درهم کوبیده خواهد شد، و به این ترتیب آیین حق و حکومت حق همه جا را فرا خواهد گرفت هر چند دشمنان حق نخواهند و از هیچ گونه کارشکنى مضایقه نکنند، زیرا حرکت آنها حرکتى است بر خلاف مسیر تاریخ و بر ضدّ سنن آفرینش !
