(آیه 49) در برابر این سؤال خداوند به پیامبرش دستور مى دهد که از چند راه به آنها پاسخ گوید; نخست این که مى فرماید: «به آنها بگو: (وقت و موعد این کار در اختیار من نیست) من مالک سود و زیانى براى خود نیستم (تا چه رسد براى شما) مگر آنچه خدا بخواهد و اراده کند» (قُلْ لا اَمْلِکُ لِنَفْسى ضَرًّا وَلا نَفْعًا اِلاّ ماشاءَاللهُ).
من تنها پیامبر و فرستاده اویم، تعیین موعد نزول عذاب، تنها به دست اوست.
این جمله در حقیقت اشاره به توحید افعالى است که در این عالم همه چیز به خدا باز مى گردد، و هر کار از ناحیه اوست، اوست که با حکمتش مؤمنان را پیروزى مى دهد و اوست که با عدالتش منحرفان را مجازات مى کند.
بدیهى است این منافات با آن ندارد که خداوند به ما نیروها و قدرتهایى داده است که به وسیله آن مالک قسمتى از سود و زیان خویش هستیم و مى توانیم در باره سرنوشت خویش تصمیم بگیریم.
سپس قرآن به پاسخ دیگرى پرداخته، مى گوید: «هر قوم و جمعیتى زمان و اجل معینى دارند، به هنگامى که اجل آنها فرا رسد نه ساعتى از آن تأخیر خواهند کرد و نه ساعتى پیشى خواهند گرفت» (لِکُلِّ اُمَّة اَجَلٌ اِذا جاءَ اَجَلُهُمْ فَلا یَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَلا یَسْتَقْدِمُونَ).
در واقع قرآن به مشرکان اخطار مى کند که بى جهت عجله نکنند، به هنگامى که اَجَل آنها فرا برسد، لحظه اى این عذاب تأخیر و تقدیم نخواهد داشت.
(آیه 50) در این آیه سومین پاسخ را مطرح کرده، مى گوید: «به آنها بگو: اگر عذاب پروردگار شب هنگام یا در روز به سراغ شما بیاید» امر غیرممکنى نیست، و آیا شما مى توانید این عذاب ناگهانى را از خود دفع کنید ؟ (قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ اَتیکُمْ عَذابُهُ بَیاتًا اَوْ نَهارًا).
«با این حال مجرمان و گنهکاران در برابر چه چیز عجله مى کنند» (ماذا یَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الُْمجْرِمُونَ).
(آیه 51) و در این آیه چهارمین پاسخ را به آنها چنین مى گوید: «یا این که آنگاه که واقع شد، به آن ایمان مى آورید» و گمان مى کنید که ایمان شما پذیرفته مى شود، این خیال باطلى است (اَثُمَّ اِذا ما وَقَعَ آمَنْتُمْ بِه).
چرا که پس از نزول عذاب، درهاى توبه به روى شما بسته مى شود و ایمان کمترین اثرى ندارد، بلکه به شما گفته مى شود: «حالا ایمان مى آورید، در حالى که قبلا (از روى استهزاء و انکار) براى عذاب عجله مى کردید» ؟ (ءلاْنَ وَقَدْ کُنْتُمْ بِه تَسْتَعْجِلُونَ).
(آیه 52) این مجازات دنیاى آنهاست، «سپس در روز رستاخیز به کسانى که ستم کردند، گفته مى شود بچشید عذاب ابدى را !» (ثُمَّ قیلَ لِلَّذینَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ).
«آیا جز بدانچه انجام دادید کیفر داده مى شوید» ؟ (هَلْ تُجْزَوْنَ اِلاّ بِما کُنْتُمْ تَکْسِبُونَ).
این در واقع اعمال خود شماست که دامانتان را گرفته است، همانهاست که در برابرتان مجسم شده و شما را براى همیشه آزار مى دهد.
