نه تنها آن گروه عظیم مسلمانان را که در جهاد شرکت کرده بودند، مورد رحمت خویش قرار داد «بلکه آن سه نفر را که (از شرکت در جهاد تخلف ورزیده بودند و) جنگجویان آنها را پشت سر گذاشتند و رفتند، نیز مشمول لطف خود قرار داد» (وَعَلَى الثَّلثَةِ الَّذینَ خُلِّفُوا).

اما این لطف الهى به آسانى شامل حال آنها نشد، بلکه آن به هنگامى بود که آن سه نفر در محاصره شدید اجتماعى قرار گرفتند، و مردم همگى با آنها قطع رابطه کردند، «آن چنان که زمین با همه وسعتش بر آنها تنگ شد» (حَتّى اِذا ضاقَتْ عَلَیْهِمُ الاَْرْضُ بِما رَحُبَتْ).

و سینه آنها چنان از اندوه آکنده شد که گویى «جایى در وجود خویش براى خود نمى یافتند» (وَضاقَتْ عَلَیْهِمْ اَنْفُسُهُمْ). تا آنجا که خود آنها نیز از یکدیگر قطع رابطه کردند.

و به این ترتیب همه راهها به روى آنها بسته شد، «و یقین پیدا کردند که پناهگاهى از خشم خدا جز از طریق بازگشت به سوى او نیست» (وَظَنُّوا اَنْ لا مَلْجَأَ مِنَ اللهِ اِلاّ اِلَیْهِ).

«بار دیگر (رحمت خدا به سراغ آنان آمد، و) توبه و بازگشت حقیقى و خالصانه را بر آنان آسان ساخت، تا توبه کنند» (ثُمَّ تابَ عَلَیْهِمْ لِیَتُوبُوا).

چرا که «خداوند توبه پذیر و رحیم است» (اِنَّ اللهَ هُوَ التَّوّابُ الرَّحیمُ).