(آیه 40) در آیات گذشته دیدیم که چگونه نوح و مؤمنان راستین دست به ساختن کشتى نجات زدند و تن به تمام مشکلات و سخریه هاى اکثریت بى ایمان مغرور دادند، و خود را براى طوفان آماده ساختند: در اینجا سومین فراز این سرگذشت یعنى چگونگى نزول عذاب را بر این قوم ستمگر به طرز گویایى تشریح مى کند.
نخست مى گوید: این وضع همچنان ادامه داشت «تا فرمان ما صادر شد (و طلایع عذاب آشکار گشت) و آب از درون تنور جوشیدن گرفت» ! (حَتّى اِذا جاءَ اَمْرُنا وَفارَ التَّنُّورُ).
شاید قوم غافل و بى خبر جوشیدن آب را از درون تنور خانه هایشان دیدند ولى مانند همیشه از کنار این گونه اخطارهاى پرمعنى الهى چشم و گوش بسته گذشتند، حتى براى یک لحظه نیز به خود اجازه تفکر ندادند که شاید حادثه اى در شرف تکوین باشد، شاید اخطارهاى نوح واقعیت داشته باشد.
در این هنگام به نوح «فرمان دادیم که از هر نوعى از انواع حیوانات یک جفت (نر و ماده) بر کشتى سوار کن» تا در غرقاب، نسل آنها قطع نشود (قُلْنَا احْمِلْ فیها مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ).
«و همچنین خاندانت را جز آنها که قبلا وعده هلاک آنها داده شده و نیز مؤمنان را بر کشتى سوار کن» (وَاَهْلَکَ اِلاّ مَنْ سَبَقَّ عَلَیْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ آمَنَ).
«اما جز افراد کمى به او ایمان نیاورده بودند» (وَما آمَنَ مَعَهُ اِلاّ قَلیلٌ).
این آیه از یک سو اشاره به همسر بى ایمان نوح و فرزندش «کنعان» مى کند که بر اثر انحراف از مسیر ایمان و همکارى با گناهکاران رابطه و پیوند خود را از نوح بریدند و حق سوار شدن بر آن کشتى نجات نداشتند.
و از سوى دیگر اشاره به این مى کند که محصول سالیان بسیار دراز تلاش پیگیر نوح(ع) در راه تبلیغ آیین خویش چیزى جز گروهى اندک از مؤمنان نبود.
(آیه 41) نوح بسرعت بستگان و یاران با ایمان خود را جمع کرد و چون لحظه طوفان و فرارسیدن مجازاتهاى کوبنده الهى نزدیک مى شد «به آنها دستور داد که به نام خدا بر کشتى سوار شوید، به هنگام حرکت و توقف کشتى نام خدا را بر زبان جارى سازید و به یاد او باشید» (وَقالَ ارْکَبُوا فیها بِسْمِ اللهِ مَجْریها وَمُرْسیها).
چرا مى گویم: در همه حال به یاد او باشید و از یاد و نام او مدد بگیرید ؟ «براى این که پروردگار من آمرزنده مهربان است» (اِنَّ رَبّى لَغَفُورٌ رَحیمٌ).
به مقتضاى رحمتش این وسیله نجات را در اختیار شما بندگان با ایمان قرار داده و به مقتضاى آمرزشش از لغزشهاى شما مى گذرد.
(آیه 42) سرانجام لحظه نهایى فرا رسید و فرمان مجازات این قوم سرکش صادر شد، ابرهاى تیره و تار همچون پاره هاى شب ظلمانى سراسر آسمان را فرا گرفت، و آنچنان روى هم متراکم گردید که نظیرش هیچ گاه دیده نشده بود، صداى غرش رعد و پرتو خیره کننده برق پى درپى در فضاى آسمان پخش مى شد و خبر از حادثه بسیار عظیم و وحشتناکى مى داد.
باران شروع شد، قطره ها درشت و درشت تر شد. از سوى دیگر سطح آب زیرزمینى آنقدر بالا آمد که از هر گوشه اى چشمه خروشانى جوشیدن گرفت.
و به زودى سطح زمین به صورت اقیانوسى در آمد، وزش بادها امواج کوه پیکرى روى این اقیانوس ترسیم مى کرد و این امواج از سر و دوش هم بالا مى رفتند و روى یکدیگر مى غلتیدند.
«و کشتى نوح با سرنشینانش سینه امواج کوه پیکر را مى شکافت و همچنان پیش مى رفت» (وَهِىَ تَجْرى بِهِمْ فى مَوْج کَالْجِبالِ).
«نوح فرزندش را که در کنارى جدا از پدر قرار گرفته بود مخاطب ساخت وفریاد زد فرزندم ! با ما سوار شو و با کافران مباش» که فنا ونابودى دامنت را خواهد گرفت (وَنادى نُوحٌ ابْنَهُ وَکانَ فى مَعْزِل یـا بُنَىَّ ارْکَبْ مَعَنا وَلا تَکُنْ مَعَ الْکافِرینَ).
اما متأسفانه تأثیر همنشین بد بیش از آن بود که گفتار این پدر دلسوز تأثیر مطلوب خود را ببخشد.
(آیه 43) لذا این فرزند لجوج و کوتاه فکر به گمان این که با خشم خدا مى توان به مبارزه برخاست، فریاد زد (پدر براى من جوش نزن) به زودى به کوهى پناه مى برم که (دست این سیلاب به دامنش هرگز نخواهد رسید و) مرا در دامان خود پناه خواهد داد» (قالَ سَـاوى اِلى جَبَل یَعْصِمُنى مِنَ الْماءِ).
نوح باز مأیوس نشد، بار دیگر به اندرز و نصیحت پرداخت، شاید فرزند کوتاه فکر از مرکب غرور و خیره سرى فرود آید و راه حق پیش گیرد، به او «گفت: فرزندم امروز هیچ قدرتى در برابر فرمان خدا پناه نخواهد داد» (قالَ لا عاصِمَ الْیَوْمَ مِنْ اَمْرِاللهِ). «تنها نجات از آن کسى است که مشمول رحمت خدا باشد و بس» (اِلاّ مَنْ رَحِمَ).
«در این هنگام موج(ى برخاست و فرزند نوح را همچون پَرکاهى از جا کند و) در میان آن دو حائل شد; و او در زمره غرق شدگان قرار گرفت» (وَحالَ بَیْنَهُمَا الْمَوْجُ فَکانَ مِنَ الْمُغْرَقینَ).
