(آیه 105) در آیات گذشته اشاره اى به مسأله قیامت و اجتماع همه مردم در آن دادگاه بزرگ شده بود. در اینجا گوشه اى از سرنوشت مردم را در آن روز بیان کرده، نخست مى گوید: «هنگامى که آن روز فرا رسد هیچ کس جز به اراده پروردگار سخن نمى گوید» (یَوْمَ یَأْتِ لا تَکَلَّمُ نَفْسٌ اِلاّ بِاِذْنِه).
مردم در آن روز مراحل مختلفى را مى پیمایند که هر مرحله ویژگیهایى دارد، در پاره اى از مراحل هیچ گونه پرسش و سؤالى از آنها نمى شود و حتى مهر بر دهانشان مى نهند، فقط اعضاى پیکرشان که آثار اعمال را در خود حفظ کرده اند با زبان بى زبانى سخن مى گویند، اما در مراحل دیگر قفل از زبانشان برداشته مى شود و به اذن خداوند به سخن مى آیند و به گناهان خود اعتراف مى کنند و خطاکاران یکدیگر را ملامت مى نمایند بلکه سعى دارند گناه خویش را بر گردن دیگرى نهند !
به هر حال در پایان آیه اشاره به تقسیم همه مردم به دو گروه کرده، مى گوید: «گروهى در آنجا شقى و گروهى سعیدند، گروهى خوشبخت و گروه دیگرى بدبختند» (فَمِنْهُمْ شَقِىٌّ وَسَعیدٌ).
این شقاوت و آن سعادت چیزى جز نتیجه اعمال و کردار و گفتار و نیات انسان در دنیا نیست.
(آیه 106) سپس حالات شقاوتمندان و سعادتمندان را در عبارات فشرده وگویایى چنین شرح مى دهد: «اما آنها که شقاوتمند شدند در آتش دوزخ «زفیر» و «شهیق» دارند و ناله و نعره و فریاد سر مى دهند» (فَاَمَّا الَّذینَ شَقُوا فَفِى النّارِ لَهُمْ فیها زَفیرٌ وَشَهیقٌ).
و این هر دو صداى فریاد وناله کسانى است که از غم واندوه ناله سر مى دهند، ناله اى که تمام وجود آنها را پر مى کند و نشانه نهایت ناراحتى و شدت عذاب است.
(آیه 107) و اضافه مى کند: «آنها جادوانه در آتش خواهند ماند تا زمانى که آسمانها و زمین برپاست» (خالِدینَ فیها مادامَتِ السَّمواتُ وَالاَْرْضُ).
«مگر آنچه پروردگارت اراده کند» (اِلاّ ماشاءَ رَبُّکَ).
«چرا که خداوند هر کارى را اراده کند انجام مى دهد» (اِنَّ رَبَّکَ فَعّالٌ لِما یُریدُ).
(آیه 108) «و اما آنها که سعادتمند شدند در بهشت جاودانه خواهند ماند، تا آسمانها و زمین برپاست» (وَاَمَّا الَّذینَ سُعِدُوا فَفِى الْجَنَّةِ خالِدینَ فیها مادامَتِ السَّمواتُ وَالاَْرْضُ).
«مگر آنچه پروردگار تو اراده کند» (اِلاّ ماشاءَ رَبُّکَ).
«این بخشش و عطیه اى است که هرگز از آنان قطع نمى شود» (عَطاءً غَیْرَ مَجْذُوذ).
