(آیه 3) قرآن بار دیگر موضوع الغاى پیمانهاى مشرکان را با تأکید بیشترى عنوان کرده و حتى تاریخ اعلام آن را تعیین مى کند و مى گوید: «این اعلامى است از طرف خدا و پیامبرش به عموم مردم در روز حج اکبر (روز عید قربان) که خداوند و فرستاده او از مشرکان بیزارند» (وَاَذانٌ مِنَ اللهِ وَرَسُولِهِ اِلَى النّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الاَْکْبَرِ اَنَّ اللهَ بَرىءٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَرَسُولُهُ).
در حقیقت خداوند مى خواهد با این اعلام عمومى در سرزمین مکّه و آن هم در آن روز بزرگ راههاى بهانه جویى دشمن را ببندد و زبان بدگویان را قطع کند تا نگویند ما را غافلگیر ساختند و ناجوانمردانه به ما حمله کردند.
سپس روى سخن را به خود مشرکان کرده و از طریق تشویق و تهدید براى هدایت آنها کوشش مى کند، نخست مى گوید: «اگر توبه کنید (و به سوى خدا باز گردید ودست ازآیین بت پرستى بردارید) به نفع شماست» (فَاِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ).
یعنى قبول آیین توحید به نفع شما و جامعه شما و دنیا و آخرت خودتان است و اگر نیک بیندیشید همه نابسامانیهایتان در پرتو آن، سامان مى یابد، نه این که سودى براى خدا و پیامبر در بر داشته باشد.
بعد به مخالفان متعصب و لجوج هشدار مى دهد که: «اگر (از این فرمان که ضامن سعادت خودتان است) سرپیچى کنید بدانید هرگز نمى توانید خداوند را ناتوان سازید» و از قلمرو قدرت او بیرون روید (وَاِنْ تَوَلَّیْتُمْ فَاعْلَمُوا اَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِى اللهِ).
و در پایان آیه به کسانى که با سرسختى مقاومت مى کنند اعلام خطر مى نماید و مى گوید: «کافران بت پرست را به عذاب دردناک بشارت ده» (وَبَشِّرِ الَّذینَ کَفَرُوا بِعَذاب اَلیم).
(آیه 4) این الغاى یک جانبه پیمانهاى مشرکان، مخصوص کسانى بود که نشانه هایى بر آمادگى براى پیمان شکنى از آنها ظاهر شده بود، لذا در این آیه یک گروه را استثنا کرده، مى گوید: «مگر آن دسته از مشرکین که با آنها پیمان بسته اید و هیچ گاه بر خلاف شرایط پیمان گام برنداشتند و کم و کسرى در آن ایجاد نکردند، و نه احدى را بر ضد شما تقویت نمودند» (اِلاَّ الَّذینَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِکینَ ثُمَّ لَمْ یَنْقُصُوکُمْ شَیْئًا وَلَمْ یُظاهِرُوا عَلَیْکُمْ اَحَدًا).
«در مورد این گروه تا پایان مدت به عهد و پیمانشان وفادار باشید» (فَاَتِمُّوا اِلَیْهِمْ عَهْدَهُمْ اِلى مُدَّتِهِمْ) «زیرا خداوند پرهیزکاران (و آنها را که از هرگونه پیمان شکنى و تجاوز اجتناب مى کنند) دوست مى دارد» (اِنَّ اللهَ یُحِبُّ الْمُتَّقینَ).
