گفته اند «ذکر دوگونه است: ذکر قلبى و ذکر زبانى و هریک از آنها دوگونه است یا پس از فراموشى است و یا بدون فراموشى». و به هر حال در آیه فوق منظور از ذکر خدا که مایه آرامش دلهاست تنها این نیست که نام او را بر زبان آورد و مکرر تسبیح و تهلیل و تکبیر گوید، بلکه منظور آن است که با تمام قلب متوجه او و عظمتش و علم و آگاهیش و حاضر و ناظر بودنش گردد، و این توجه، مبدأ حرکت و فعالیت در وجود او به سوى جهاد و تلاش و نیکیها گردد و میان او و گناه سدّ مستحکمى ایجاد کند، این است حقیقت «ذکر» که آن همه آثار و برکات در روایات اسلامى براى آن بیان شده است. در حدیث مى خوانیم; از وصایایى که پیامبر به على(علیه السلام) فرمود این بود: «اى على ! سه کار است که این امت طاقت آن را ندارند (و از همه کس ساخته نیست) مواسات با برادران دینى در مال، و حق مردم را از خویشتن دادن، و یاد خدا در هر حال، ولى یاد خدا (تنها) سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُلِلّهِ وَلااِلهَ اِلاَّاللهُ وَاللهُ اَکْبَرُ نیست، بلکه یاد خدا آن است که هنگامى که انسان در برابر حرامى قرار مى گیرد از خدا بترسد و آن را ترک گوید».