(آیه 128) در این آیه و آیه بعد که آخرین آیاتى است که بر پیامبر(صلى الله علیه وآله) نازل شده است، و با آن سوره برائت پایان مى پذیرد، در واقع اشاره اى است به تمام مسائلى که در این سوره گذشت.
نخست روى سخن را به مردم کرده، مى گوید: «پیامبرى از خودتان به سوى شما آمد»! (لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِکُمْ).
«مِنْ اَنْفُسِکُمْ» (از خودتان) اشاره به شدت ارتباط پیامبر(صلى الله علیه وآله) با مردم است، گویى پاره اى از جان مردم و روح جامعه در شکل پیامبر(صلى الله علیه وآله) ظاهر شده است.
پس از ذکر این صفت به چهار قسمت دیگر از صفات ممتاز پیامبر(صلى الله علیه وآله) که در تحریک عواطف مردم و جلب احساساتشان اثر عمیق دارد اشاره کرده، نخست مى گوید: «هرگونه ناراحتى و زیان و ضررى به شما برسد براى او سخت ناراحت کننده است» (عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ).
و به شدت از رنجهاى شما رنج مى برد.
دیگر این که: «او سخت به هدایت شما علاقه مند است» و به آن عشق مىورزد (حَریصٌ عَلَیْکُمْ).
سپس به سومین و چهارمین صفت اشاره کرده، مى گوید: «او نسبت به مؤمنان رؤف و رحیم است» (بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ رَحیمٌ).
بنابراین هرگونه دستور مشکل و طاقت فرسایى را مى دهد ـحتى گذشتن از بیابانهاى طولانى و سوزان در فصل تابستان، با گرسنگى و تشنگى، براى مقابله با یک دشمن نیرومند در جنگ تبوکـ آن هم یک نوع محبت و لطف از ناحیه او و براى نجات شما، از چنگال ظلم و ستم و گناه و بدبختى است.
(آیه 129) در این آیه که آخرین آیه سوره توبه است، پیامبر(صلى الله علیه وآله) را دلدارى مى دهد که از سرکشیها و عصیانهاى مردم، دلسرد و نگران نشود، مى گوید: «اگر آنها روى از حق بگردانند (نگران نباش و) بگو: خداوند براى من کافى است» چرا که او بر هر چیزى تواناست (فَاِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِىَ اللهُ).
«همان خداوندى که هیچ معبودى جز او نیست» و بنابراین تنها پناهگاه اوست (لااِلهَ اِلاّ هُوَ).
آرى «من تنها بر چنین معبودى تکیه کرده ام، و به او دلبسته ام و کارهایم را به او واگذارده ام» (عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ).
«و او پروردگار عرش بزرگ است» (وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ).
جایى که عرش و عالم بالا و جهان ماوراءطبیعت با آن همه عظمتى که دارد، در قبضه قدرت او، و تحت حمایت و کفالت اوست، چگونه مرا تنها مى گذارد و در برابر دشمن یارى نمى کند ؟ مگر قدرتى در برابر قدرتش تاب مقاومت دارد ؟ و یا رحمت و عطوفتى بالاتر از رحمت و عطوفت او تصور مى شود ؟
«پایان سوره توبه»
