یک رهبر بزرگ الهى همچون پیامبر(صلى الله علیه وآله)آن هم در زمانى که در کوره حوادث سخت گرفتار است، وتوطئه هاى خطرناکى از داخل وخارج براى او مى چینند، نمى تواند فکر خود را زیاد مشغول زندگى شخصى وخصوصیش کند، باید در زندگى داخلى خود داراى آرامش نسبى باشد تا بتواند به حل انبوه مشکلاتى که از هر سو او را احاطه کرده است با فراغت خاطر بپردازد.
در عین حال گاه اختلاف میان همسران ورقابتهاى زنانه متداول آنها، طوفانى در درون خانه پیامبر(صلى الله علیه وآله)بر مى انگیخته، وفکر او را به خود مشغول مى داشته است.
اینجاست که خداوند یکى دیگر از ویژگیها را براى پیامبرش قائل شده، وبراى همیشه به این ماجراها وکشمکشها پایان داد، وپیامبر(صلى الله علیه وآله)را از این نظر آسوده خاطر وفارغ البال کرد.
وچنانکه در آیه مى خوانیم فرمود: «(موعد) هریک از این زنان را بخواهى مى توانى به تأخیر اندازى وهرکدام را بخواهى نزد خود جاى دهى» (تُرْجى مَنْ تَشاءُ مِنْهُنَّ وَتُــْوى اِلَیْکَ مَنْ تَشاءُ).
مى دانیم یکى از احکام اسلام در مورد همسران متعدد آن است که شوهر اوقات خود را در میان آنها بطور عادلانه تقسیم کند، واز این موضوع در کتب فقه اسلامى به عنوان «حق قَسم» تعبیر مى کنند.
یکى از خصایص پیامبر(صلى الله علیه وآله)این بود که به خاطر شرائط خاص زندگى، رعایت حق قسم به حکم این آیه از او ساقط بود هرچند او با این حال حتى الامکان مساوات وعدالت را رعایت مى کرد.
سپس مى افزاید: «وهرگاه بعضى از آنها را که بر کنار ساخته اى بخواهى نزد خود جاى دهى گناهى بر تو نیست» (وَمَنِ ابْتَغَیْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلا جُناحَ عَلَیْکَ).
وبه این ترتیب نه تنها در آغاز، اختیار با توست، در ادامه کار نیز این تخییر برقرار است.
«این حکم الهى براى روشنى چشم آنها واین که غمگین نشوند وهمه آنها راضى به آنچه در اختیارشان مى گذارى گردند نزدیکتر است» (ذلِکَ اَدْنى اَنْ تَقَرَّ اَعْیُنُهُنَّ وَلایَحْزَنَّ وَیَرْضَیْنَ بِما آتَیْتَهُنَّ کُلُّهُنَّ).
چرا که این یک حکم عمومى درباره همه آنهاست که از ناحیه خدا براى مصالح مهمى تشریع شده، بنابراین آنها باید با رضا ورغبت به آن تن دهند.
در پایان آیه مطلب را با این جمله ختم مى کند: «خدا آنچه را در قلوب شماست مى داند، وخداوند (از همه اعمال ومصالح بندگان باخبر) است، ودر عین حال حلیم است» ودر کیفر آنها عجله نمى کند (وَاللهُ یَعْلَمُ ما فى قُلُوبِکُمْ وَکانَ اللهُ عَلیمًا حَلیمًا).
آرى! خدا مى داند شما در برابر کدامین حکم قلباً رضا وتسلیم دارید، ودر برابر کدامین ناخشنود هستید.
