از جمله درسهایى که داستان اصحاب کهف به ما آموخت این بود که معیار ارزش انسانها پست ومقام ظاهرى وثروتشان نیست. این آیه در حقیقت همین مسأله مهم را تعقیب مى کند وبه پیامبر(صلى الله علیه وآله)چنین دستور مى دهد: «با کسانى باش که پروردگار خودرا صبح وعصر مى خوانند وتنها رضاى اورا مى طلبند»(وَاصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدوةِ وَالْعَشِىِّ یُریدُونَوَجْهَهُ).
سپس به عنوان تأکید ادامه مى دهد: «وهرگز به خاطر زیورهاى دنیا، چشمان خود را از آنها بر مگیر!» (وَلا تَعْدُ عَیْناکَ عَنْهُمْ تُریدُ زینَةَ الْحَیوةِ الدُّنْیا).
باز براى تأکید افزونتر اضافه مى کند: «واز کسانى که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم اطاعت مکن» (وَلا تُطِعْ مَنْ اَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا).
«همانها که از هواى نفس پیروى کردند» (وَاتَّبَعَ هَویهُ).
«و(همانها که همه) کارهایشان افراطى است» وخارج از رویّه وتوأم با اسرافکارى (وَکانَ اَمْرُهُ فُرُطًا). از آنجا که طبع آدمى در لذتهاى مادى همیشه رو به افزون طلبى است، در همه شاخه هاى هوى وهوس، دائماً رو به افراط گام برمى دارد تا خود را هلاک ونابود سازد.
(آیه 29) اهمیت موضوع فوق به قدرى است که قرآن در این آیه با صراحت به پیامبر(صلى الله علیه وآله)چنین مى گوید: «بگو: (این برنامه من است و) این حقیقتى است از سوى پروردگارتان، پس هر کس مى خواهد ایمان بیاورد (واین حقیقت را پذیرا شود) وهرکس مى خواهد کافر گردد» (وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَمَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ).
اما بدانید این ظالمان دنیاپرست که با زندگى مرفه وپرزرق وبرق وزینتهایشان لبخند تمسخر به لباس پشمینه سلمانها وبوذرها مى زنند عاقبت شوم وتاریکى دارند چرا که: «ما براى این ستمگران آتشى فراهم کرده ایم که سراپرده اش آنها را از هر سو احاطه کرده است») (اِنّا اَعْتَدْنا لِلظّالِمینَ نارًا اَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها).
آرى! آنها دراین زندگى دنیا هرگاه تشنه مى شدند صدا مى زدند،وخدمتکاران انواع نوشابه ها را در برابرشان حاضر مى کردند «ولى در جهنم هنگامى که تقاضاى آب مى کنند آبى براى آنها مى آورند همچون فلز گداخته! که (اگر نزدیک صورت شود) صورتها را بریان مى کند»! (وَاِنْ یَسْتَغیثُوا یُغاثُوا بِماء کَالْمُهْلِ یَشْوِى الْوُجُوهَ).
«چه بد نوشیدنى است»؟! (بِئْسَ الشَّرابُ)!
«و(دوزخ چه بد جایگاه ومحل اجتماعى است»؟! (وَساءَتْ مُرْتَفَقًا).
در اینجا در سراپرده هایشان انواع مشروبات وجود دارد، همین که ساقى را صدا مى کنند جامهایى از شرابهاى رنگارنگ پیش روى آنها حاضر مى نمایند، در دوزخ نیز ساقى وآورنده نوشیدنى دارند، اما چه آبى؟ آبى همچون فلز گداخته! آبى به داغى اشک سوزان یتیمان وآه آتشین مستمندان! آرى هر چه آنجاست تجسمى از است از آنچه اینجاست! (پناه بر خدا).
(آیه 30) واز آنجا که روش قرآن یک روش آموزنده تطبیقى است پس از بیان اوصاف وکیفر دنیاپرستان خودخواه، به بیان حال مؤمنان راستین وپاداشهاى فوق العاده ارزنده آنها مى پردازد نخست: بصورت مختصر مى گوید: «آنها که ایمان آوردند وعمل صالح انجام دادند، ما پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهیم کرد» کم باشد یا زیاد، کلى باشد یا جزیى، از هر کس، در هر سن وسال، ودر هر شرایط (اِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ اِنّا لا نُضیعُ اَجْرَ مَنْ اَحْسَنَ عَمَلاً).
(آیه 31) سپس پاداشهاى آنها را شرح داده، مى فرماید: «آنان کسانى هستند که بهشتهاى جاویدان از آنِ آنهاست» (اُولئِکَ لَهُمْ جَنّاتُ عَدْن).
باغهایى از بهشت «که نهرها از زیر درختان وقصرهایش جارى است» (تَجْرى مِنْ تَحْتِهِمُ الاَْنْهارُ).
«آنها در آنجا با دستبندهایى از طلا آراسته اند» (یُحَلَّوْنَ فیها مِنْ اَساوِرَ مِنْ ذَهَب).
«ولباسهایى فاخر به رنگ سبز از حریر نازک و ضخیم در بر مى کنند» (وَیَلْبَسُونَ ثِیابًا خُضْرًا مِنْ سُنْدُس وَاِسْتَبْرَق).
«در حالى که بر تختها تکیه کرده اند» (مُتَّکِئینَ فیها عَلَى الاَْرائِکِ).
«چه پاداش خوبى است»؟ (نِعْمَ الثَّوابُ).
«وچه جمع نیکویى از دوستان» (وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا).
