در اینجا قرآن یک استثناء وتبصره اى بر حکم قذف بیان کرده به این معنى که اگر شوهرى همسر خود را متهم به عمل منافى عفت کند وبگوید او را در حال انجام این کار خلاف با مرد بیگانه اى دیدم حد قذف (هشتاد تازیانه) در مورد او اجرا نمى شود، واز سوى دیگر ادعاى او بدون دلیل وشاهد نیز در مورد زن پذیرفته نخواهد شد.
در اینجا قرآن راه حلى پیشنهاد مى کند که مسأله به بهترین صورت وعادلانه ترین طریق حل مى گردد. وآن این که نخست باید شوهر چهار بار شهادت دهد که در این ادعا راستگو است.
چنانکه قرآن مى فرماید: «وکسانى که همسران خود را متهم مى کنند وگواهانى جز خودشان ندارند، هر یک از آنها باید چهار مرتبه به نام خدا شهادت دهد که از راستگویان است» (وَالَّذینَ یَرْمُونَ اَزْواجَهُمْ وَلَمْ یَکُنْ لَهُمْ شُهَداءُ اِلاّ اَنْفُسُهُمْ فَشَهادَةُ اَحَدِهِمْ اَرْبَعُ شَهادات بِاللهِ اِنَّهُ لَمِنَ الصّادِقینَ).
(آیه 7) «ودر پنجمین بار بگوید که لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد» (وَالْخامِسَةُ اَنَّ لَعْنَتَ اللهِ عَلَیْهِ اِنْ کانَ مِنَ الْکاذِبینَ).
به این ترتیب شوهر چهار بار این جمله را تکرار مى کند: «اَشْهَدُ بِاللهِ اِنّى لَمِنَ الصّادِقینَ فیما رَمَیْتُها بِه مِنَ الزِّنا; من به خدا شهادت مى دهم که در این نسبت زنا که به این زن دادم راست مى گویم!»
ودر مرتبه پنجم مى گوید: «لَعْنَتُ اللهِ عَلَىَّ اِنْ کُنْتُ مِنَ الْکاذِبینَ; لعنت خدا برمن باد اگر دروغگو باشم».
(آیه 8) در اینجا زن بر سر دو ارهى قرار دارد اگر سخنان مرد را تصدیق کند ویا حاضر به نفى این اتهام از خود به ترتیبى که در آیات بعد مى آید نشود، مجازات وحدّ زنا در مورد او ثابت مى گردد.
«آن زن نیز مى تواند کیفر (زنا) را از خود دور کند، به این طریق که چهار بار خدا را به شهادت طلبد که آن مرد در این نسبتى که به او مى دهد از دروغگویان است» (وَیَدْرَؤُا عَنْهَا الْعَذابَ اَنْ تَشْهَدَ اَرْبَعَ شَهادات بِاللهِ اِنَّهُ لَمِنَ الْکاذِبینَ).
(آیه 9) «ودر مرتبه پنجم (بگوید:) غضب خدا بر او باد اگر آن مرد از راستگویان باشد» (وَالْخامِسَةَ اَنَّ غَضَبَ اللهِ عَلَیْها اِنْ کانَ مِنَ الصّادِقینَ).
وبه این ترتیب زن در برابر پنج بار گواهى مرد، دائر به آلودگى او، پنج بار گواهى بر نفى این اتهام مى دهد چهار بار با این عبارت: «اَشْهَدُ بِاللهِ اِنَّهُ لَمِنَ الْکاذِبینَ فیما رَمانى بِه مِنَ الزِّنا»; خدا را به شهادت مى طلبم که او در این نسبتى که به من داده است دروغ مى گوید.
ودر پنجمین بار مى گوید: «اِنَّ غَضَبَ اللهِ عَلَىَّ اِنْ کانَ مِنَ الصّادِقینَ»; غضب خدا بر من باد اگر او راست مى گوید.
انجام این برنامه که در فقه اسلامى به مناسبت کلمه «لعن» در عبارات فوق «لِعان» نامیده شده، چهار حکم قطعى براى این دو همسر در پىخواهد داشت:
نخست این که بدون نیاز به صیغه طلاق فوراً از هم جدا مى شوند.
دیگر این که براى همیشه این زن ومرد بر هم حرام مى گردند، یعنى امکان بازگشتشان به ازدواج مجدد با یکدیگر وجود ندارد.
سوم این که حد قذف از مرد وحد زنا از زن برداشته مى شود.
چهارم اینکه فرزندى که در این ماجرا به وجود آمده از مرد منتفى است یعنى به او نسبتى نخواهد داشت، اما نسبتش با زن محفوط خواهد بود.
(آیه 10) در پایان مى گوید: «واگر فضل ورحمت خدا شامل حال شما نبود واین که او توبه پذیر وحکیم است» بسیارى از شما گرفتار مجازات سخت الهى مى شدید! (وَلَوْلا فَضْلُ اللهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ وَاَنَّ اللهَ تَوّابٌ حَکیمٌ).
در واقع این آیه یک اشاره اجمالى براى تأکید احکام فوق است، زیرا نشان مى دهد که برنامه «لعان» یک فضل الهى است ومشکل مناسبات دو همسر را در این زمینه به نحو صحیحى حل مى کند.
