از خطرناکترین پرتگاههایى که بر سر راه رهبران بزرگ قرار دارد مسأله پیشنهادهاى سازشکارانه اى است که از ناحیه مخالفان مطرح مى گردد.
مشرکان «مکّه» ومنافقان «مدینه» بارها کوشیدند که با طرح پیشنهادهاى سازشکارانه پیامبرگرامى اسلام(صلى الله علیه وآله)را از خط «توحید» منحرف سازند.
اما نخستین آیات سوره احزاب نازل شد وبه توطئه آنها پایان داد وپیامبر(صلى الله علیه وآله)را به ادامه روش قاطعانه اش در خط توحید بدون کمترین سازش دعوت نمود.
این آیات مجموعاً چهار دستور مهم به پیامبر(صلى الله علیه وآله)مى دهد:
دستور اول: در زمینه تقوا وپرهیزکارى است که زمینه ساز هر برنامه دیگرى مى باشد، مى فرماید: «اى پیامبر! تقواى الهى پیشه کن» (یا اَیُّهَا النَّبِىُّاتَّقِ اللهَ).
حقیقت «تقوا» همان احساس مسؤولیت درونى است وتا این احساس مسؤولیت نباشد انسان به دنبال هیچ برنامه سازنده اى حرکت نمى کند.
دستور دوم: نفى اطاعت کافران ومنافقان است، مى فرماید: «واز کافران ومنافقان اطاعت مکن»! (وُلا تُطِعِ الْکافِرینَ وَالْمُنافِقینَ).
ودر پایان این آیه براى تأکید این موضوع مى گوید: «خداوند عالم وحکیم است» (اِنَّ اللهَ کانَ عَلیمًا حَکیمًا). اگر فرمان ترک پیروى آنها را به تو مى دهد روى علم وحکمت بى پایان اوست.
به هر حال، بعد از تقوا واحساس مسؤولیت، نخستین وظیفه، شستشوى صفحه دل از اغیار وریشه کن نمودن خارهاى مزاحم از این سرزمین است.
(آیه 2) در سومین دستور مسأله بذرافشانى توحید وتبعیت از وحى الهى را مطرح کرده، مى گوید: «واز آنچه از سوى پروردگارت به تو وحى مى شود پیروى کن» (وَاتَّبِعْ ما یُوحى اِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ).
ومراقب باش وبدان «که خداوند به آنچه انجام مى دهید آگاه است» (اِنَّ اللهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبیرًا).
بنابراین نخست باید دیو را از درون جان بیرون راند تا فرشته درآید.
باید طاغوت زدایى کرد تا حکومت الله ونظام الهى جانشین آن گردد.
(آیه 3) واز آنجا که در ادامه این راه مشکلات فراوان است وتهدید وتوطئه وکارشکنى بسیار زیاد، چهارمین دستور را به این صورت صادر مى کند: «وبر خدا توکل کن» واز توطئه هایشان نترس! (وَتَوَکَّلْ عَلَى اللهِ).
«وهمین بس که خداوند ولى وحافظ ومدافع (انسان) باشد» (وَکَفى بِاللهِ وَکیلاً). اگر هزار دشمن قصد هلاکت تو را دارند، چون من دوست ویاور توام از دشمنان باکى نداشته باش.
گرچه مخاطب در این آیات شخص پیامبر است، ولى پیداست که دستورى است براى همه مؤمنان، وهمه مسلمانان جهان در هر عصر وهر زمان.
