در حدیثى از پیامبر(صلى الله علیه وآله)مى خوانیم: «کسى که سوره لقمان را بخواند لقمان در قیامت رفیق ودوست اوست، وبه عدد کسانى که کار نیک یا بد انجام داده اند (به حکم امر به معروف ونهى از منکر در برابر آنها) ده حسنه به او داده مى شود».
ودر حدیث دیگرى از امام باقر(علیه السلام) مى خوانیم: «کسى که سوره لقمان را در شب بخواند، خداوند سى فرشته را مأمور حفظ او تا به صبح در برابر شیطان ولشکر شیطان مى کند، واگر در روز بخواند این سى فرشته او را تا به غروب از ابلیس ولشکرش محافظت مى نمایند».
این همه فضیلت وثواب وافتخار براى خواندن یک سوره قرآن به خاطر آن است که تلاوت مقدمه اى است براى اندیشه وفکر وآن نیز مقدمه اى است براى عمل وتنها با لقلقه لسان نباید این همه فضیلت را انتظار داشت.
(آیه 1) این سوره، با ذکر عظمت واهمیت قرآن آغاز مى شود، وبیان حروف مقطعه در ابتداى آن نیز اشاره لطیفى به همین حقیقت است، که این آیات که از حروف ساده الفبا ترکیب یافته، چنان محتوائى بزرگ وعالى دارد که سرنوشت انسانها را بکلى دگرگون مى سازد «الف، لام، میم» (الم).
(آیه 2) لذا بعد از ذکر «حروف مقطعه» مى گوید: «این آیاتِ کتابِ حکیم است» کتابى پرمحتوا واستوار (تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکیمِ).
توصیف «کِتاب» به «حَکیم» یا بخاطر استحکام محتواى آن است، چرا که هرگز باطل به آن راه نمى یابد، وهرگونه خرافه را از خود دور مى سازد.
ویا به معنى آن است که این قرآن همچون دانشمند حکیمى است که در عین خاموشى با هزار زبان سخن مى گوید، تعلیم مى دهد، اندرز مى گوید، تشویق مى کند، انذار مى نماید، داستانهاى عبرت انگیز بیان مى کند، وخلاصه به تمام معنى داراى حکمت است، واین سرآغاز، تناسب مستقیمى دارد با سخنان «لقمان حکیم» که در این سوره از آن بحث به میان آمده.
(آیه 3) این آیه هدف نهائى نزول قرآن را با این عبارت بازگو مى کند: این کتاب حکیم «مایه هدایت ورحمت براى نیکوکاران است» (هُدًى وَرَحْمَةً لِلْمُحْسِنینَ).
«هدایت» در حقیقت مقدمه اى است براى «رحمت پروردگار»، چرا که انسان نخست در پرتو نور قرآن حقیقت را پیدا مى کند وبه آن معتقد مى شود، ودر عمل خود آن را به کار مى بندد، وبه دنبال آن مشمول رحمت واسعه ونعمتهاى بى پایان پروردگار مى گردد.
(آیه 4) این آیه محسنین را با سه وصف، توصیف کرده، مى گوید: همانان که نماز را برپا مى دارند، وزکات را مى پردازند وآنها به آخرت یقین دارند» (اَلَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلوةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکوةَ وَهُمْ بِالاْخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ).
پیوند آنها با خالق از طریق نماز، وبا خلق خدا از طریق زکات، قطعى است ویقین آنها به دادگاه قیامت انگیزه نیرومندى است براى پرهیز از گناه وبراى انجام وظایف.
(آیه 5) واین آیه عاقبت وسرانجام کار «محسنین» را چنین بیان مى کند: «آنها بر طریق هدایت از پروردگارشانند، وآنانند رستگاران» (اُولئِکَ عَلى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَاُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ).
