یکى از مهمترین آزمایشهاى الهى مسأله «تضاد» خط ایمان وتقوا، با پیوندهاى عاطفى وخویشاوندى است، قرآن در این زمنیه تکلیف مسلمانان را به روشنى بیان کرده است.

نخست به عنوان یک قانون کلى ـکه از ریشه هاى عواطف وحق شناسى سرچشمه مى گیردـ مى فرماید: «وما به انسان توصیه کردیم نسبت به پدر ومادرش نیکى کند» (وَوَصَّیْنَا الاِْنْسانَ بِوالِدَیْهِ حُسْنًا).

بنابراین هر کس شایسته نام انسان است باید در برابر پدر ومادر حق شناس باشد، واحترام وتکریم ونیکى به آنها را در تمام عمر فراموش نکند، هر چند با این اعمال هرگز نمى تواند دَین خود را به آنها ادا کند.

سپس براى این که کسى تصور نکند که پیوند عاطفى با پدر ومادر مى تواند بر پیوند انسان با خدا ومسأله ایمان حاکم گردد، با یک استثنا صریح مطلب را در این زمینه روشن کرده، مى فرماید: «واگر آن دو (پدر ومادر) تلاش وکوشش کنند وبه تو اصرار ورزند که براى من شریکى قائل شوى، که به آن علم ندارى، از آنها اطاعت مکن» (وَاِنْ جاهَداکَ لِتُشْرِکَ بى ما لَیْسَ لَکَ بِه عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما).

ودر پایان آیه مى افزاید: «بازگشت همه شما به سوى من است پس من شما را از اعمالى که انجام مى دادید آگاه مى سازم» (اِلَىَّ مَرْجِعُکُمْ فَاُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ) وپاداش وکیفر آن را بى کم وکاست در اختیارتان خواهم گذاشت.

این جمله در حقیقت تهدیدى است براى کسانى که راه شرک را مى پویند، وکسانى که دیگران را به این راه دعوت مى کنند.

(آیه 9) این آیه بار دیگر حقیقتى را که قبلا در مورد کسانى که ایمان وعمل صالح دارند بیان شد، تکرار وتأکید کرده، مى فرماید: «کسانى که ایمان آورده اند وعمل صالح انجام مى دهند آنها را در زمره صالحان داخل خواهیم کرد» (وَالَّذینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِى الصّالِحینَ).

اصولا عمل انسان به انسان رنگ مى دهد، عمل صالح انسان را از نظر روحى به رنگ خود در مى آورد ودر زمره «صالحان» وارد مى کند، وعمل سوء در زمره بدان و«ناصالحان».