(آیه 47) از آنجا که در آیات گذشته سخن از ارسال پیامبر(صلى الله علیه وآله)به عنوان انذارکننده وبیم دهنده بود در این آیه به لطفى که بر وجود پیامبر(صلى الله علیه وآله)مترتب است اشاره کرده، مى گوید: «هرگاه ما (پیش از فرستادن پیامبرى) آنها را به خاطر اعمالشان مجازات مى کردیم، مى گفتند: پروردگارا! چرا رسولى براى ما نفرستادى تا آیات تو را پیروى کنیم واز مؤمنان باشیم» اگر به خاطر این نبود مجازات آنها به جهت اعمال وکفرشان حتى نیاز به ارسال پیامبر نداشت (وَلَوْلا اَنْ تُصیبَهُمْ مُصیبَةٌ بِما قَدَّمَتْ اَیْدیهِمْ فَیَقُولُوا رَبَّنا لَوْلا اَرْسَلْتَ اِلَیْنا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ آیاتِکَ وَنَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ).
در حقیقت آیه اشاره به این نکته است که راه حق روشن است، وهر عقلى حاکم به بطلان شرک وبت پرستى است، وزشتى بسیارى از اعمال آنها همچون مظالم وستمها از مستقلات حکم عقل مى باشد.
(آیه 48) سپس به بهانه جوئیهاى آنها اشاره مى کند که آنها بعد از ارسال رسل نیز دست از بهانه گیرى برنداشتند، وباز به راههاى انحرافى خود ادامه دادند.
مى گوید: «پس هنگامى که حق از نزد ما براى آنها آمد گفتند: چرا به این پیامبر مثل همان چیزى که به موسى داده شد اعطا نگردیده است»؟! (فَلَمّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْلا اُوتِىَ مِثْلَ ما اُوتِىَ مُوسى).
چرا عصاى موسى در دست او نیست؟ چرا ید بیضا ندارد؟ چرا دریا براى او شکافته نمى شود؟ چرا دشمنانش غرق نمى شوند؟ چرا وچرا؟!....
قرآن به پاسخ این بهانه جویى ها پرداخته، مى گوید: «مگر (بهانه جویانى همانند اینها) معجزاتى را که در گذشته به موسى داده شده انکار نکردند»؟! (اَوَلَمْ یَکْفُرُوا بِما اُوتِىَ مُوسى مِنْ قَبْلُ).
«گفتند: این دو (موسى وهارون) دو نفر ساحرند که دست به دست هم داده اند (تا ما را گمراه کنند) وگفتند: ما به هرکدام از آنها کافریم»! (قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَقالُوا اِنّا بِکُلٍّ کافِرُونَ).
(آیه 49) به هر حال مشرکان لجوج اصرار داشتند که چرا پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)معجزاتى همچون موسى نداشته است؟ واز سوى دیگر نه به گفته ها وگواهى تورات درباره علائم پیامبر(صلى الله علیه وآله)اعتنا مى کردند، ونه به قرآن مجید وآیات پرعظمتش.
لذا قرآن، روى سخن را به پیامبر (صلى الله علیه وآله)کرده، مى گوید: «بگو: اگر شما راست مى گویید (که این دو کتاب از سوى خدا نیست) کتابى روشنتر وهدایت بخشتر از آنها از سوى خدا بیاورید تا من از آن پیروى کنم» (قُلْ فَأْتُوا بِکِتاب مِنْ عِنْدِاللهِ هُوَ اَهْدى مِنْهُما اَتَّبِعْهُ اِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ).
اگر چیزى در دست پیامبراسلام جز این قرآن نبود براى اثبات حقانیت دعوتش کفایت مى کرد، ولى آنها حق طلب نیستند بلکه مشتى بهانه جویانند.
(آیه 50) سپس اضافه مى کند: «اگر این پیشنهاد تو را نپذیرند بدان که آنان از هوسهاى خود پیروى مى کنند»! (فَاِنْ لَمْ یَسْتَجـیبُوا لَکَ فَاْعلَمْ اَنَّما یَتَّبِعُونَ اَهْواءَهُمْ).
«وآیا گمراهتر از آن کس که پیروى هواى نفس خویش کرده وهیچ هدایت الهى را نپذیرفته کسى پیدا مى شود»؟ (وَمَنْ اَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَویهُ بِغَیْرِ هُدًى مِنَ اللهِ).
«مسلماً خداوند قوم ستمگر را هدایت نمى کند»! (اِنَّ اللهَ لا یَهْدِى الْقَوْمَ الظّالِمینَ).
در روایات متعددى آیه فوق به کسانى تفسیر شده است که امام ورهبر الهى را نپذیرفته اند وتنها به آراى خویش تکیه مى کنند.
این روایات در حقیقت از قبیل مصداق روشن است وبه تعبیر دیگر انسان نیازمند به هدایت الهى است، این هدایت گاهى در کتاب آسمانى منعکس مى شود، وگاه در وجود پیامبر وسنّت او، وگاه در اوصیاى معصومش، وگاه در منطقعقل وخرد.
مهم آن است که انسان در خط هدایت الهى باشد ونه هواى نفس، تا بتواند از این انوار هدایت بهره مند گردد.
