(آیه 99) در تعقیب بحثهایى که در آیات قبل پیرامون سرسختى مشرکان وگنهکاران در مسیر باطلشان گذشت، در اینجا وضع دردناکشان را به هنگامى که در آستانه مرگ قرار مى گیرند چنین توصیف مى کند: آنها به این راه غلط خود همچنان ادامه مى دهند «تا هنگامى که مرگِ یکى از آنها فرا رسد» (حَتّى اِذا جاءَ اَحَدَهُمُ الْمَوْتُ).
در این هنگام که خود را در حال بریدن از این جهان وقرارگرفتن در جهان دیگر مى بیند، پرده هاى غرور وغفلت از مقابل دیدگانش کنار میرود گویى سرنوشت دردناک خویش را با چشم مى بیند، عمر وسرمایه هاى از دست رفته وکوتاهى هایى را که در گذشته کرده وگناهانى را که مرتکب شده، عواقب شوم آن را مشاهده مى کند.
اینجاست که فریاد او بلند مى شود و«مى گوید: اى پروردگار من! مرا بازگردانید»! (قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ).
(آیه 100) مرا بازگردانید «شاید (گذشته خود را جبران کنم و) عمل صالحى در برابر آنچه ترک گفتم به جا آورم» (لَعَلىّ اَعْمَلُ صالِحًا فیما تَرَکْتُ).
اما از آنجا که قانون آفرینش چنین اجازه بازگشتى را به هیچ کس، نه نیکوکار ونه بدکار، نمى دهد، به او چنین پاسخ داده مى شود: «نه! هرگز» راه بازگشتى وجود ندارد (کَلاّ).
«این سخنى است که او به زبان مى گوید» (اِنَّها کَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها).
سخنى که هرگز از اعماق دلش با اراده وآزادى برنخواسته است وهر وقت امواج بلا فرو بنشیند باز همان برنامه سابق خود را ادامه مى دهد.
ودر پایان آیه، اشاره بسیار کوتاه وپرمعنى به جهان اسرارآمیز برزخ کرده، مى گوید: «ودر پشت سر آنها تا روزى که برانگیخته مى شوند برزخى وجود دارد» (وَمِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ اِلى یَوْمِ یُبْعَثُونَ).
