(آیه 21) در اینجا دو قسمت دیگر از بهانه هاى مشرکان را مطرح کرده، چنین پاسخ مى دهد.
نخست مى فرماید: «آنها که امیدى به لقاى ما ندارند (ورستاخیز را انکار مى کنند)، مى گویند: چرا فرشتگان بر ما نازل نمى شوند، ویا پروردگارمان را با چشم خود نمى بینیم» (وَقالَ الَّذینَ لا یَرْجُونَ لِقاءَنا لَوْلا اُنْزِلَ عَلَیْنَا الْمَلائِکَةُ اَوْ نَرى رَبَّنا).
این قابل قبول نیست که پیک وحى تنها بر او نازل شود وما او را نبینیم!
بهترین دلیل براى این که این سخنان را به خاطر تحقیق پیرامون نبوت پیامبر نمى گفتند این است که تقاضاى مشاهده پروردگار کردند واو را تا سرحدیک جسم قابل رؤیت تنزل دادند، همان تقاضاى بى اساسى که مجرمان بنى اسرائیل نیز داشتند، وپاسخ قاطع آن را شنیدند که شرح آن در سوره اعراف آیه 143آمده است.
لذا قرآن در پاسخ این تقاضاها مى گوید: «آنها در مورد خود تکبر ورزیدند وگرفتار غرور وکبر وخودبینى شدند» (لَقَدِ اسْتَکْبَرُوا فى اَنْفُسِهِمْ).
«وطغیان کردند، چه طغیان بزرگى»؟ (وَعَتَوْا عُتُوًّا کَبیرًا).
(آیه 22) سپس به عنوان تهدید مى گوید: اینها که تقاضا دارند فرشتگان را ببینند، به آرزوى خود مى رسند اما «روزى که فرشتگان را مى بینند روز بشارت براى مجرمان نخواهد بود» چرا که روز مجازات وکیفرهاى دردناک اعمال آنهاست (یَوْمَ یَرَوْنَ الْمَلائِکَةَ لا بُشْرى یَوْمَئِذ لِلْمُجْرِمینَ).
آرى! در آن روز از دیدن فرشتگان خوشحال نخواهند شد، بلکه چون نشانه هاى عذاب را همراه مشاهده آنان مى بینند به قدرى در وحشت فرو مى روند که همان جمله اى را که در دنیا به هنگام احساس خطر در برابر دیگران مى گفتند بر زبان جارى مى کنند «ومى گویند: ما را امان دهید، ما را معاف دارید» (وَیَقُولُونَ حِجْرًا مَحْجُورًا).
ولى بدون شک نه این جمله ونه غیر آن اثرى در سرنوشت محتوم آنها ندارد.
(آیه 23) این آیه وضع اعمال این مجرمان را در آخرت مجسّم ساخته، مى گوید: «وما به سراغ تمام اعمالى که آنها انجام دادند مى رویم وهمه را همچون ذرات غبار پراکنده در هوا مى کنیم»! (وَقَدِمْنا اِلى ما عَمِلُوا مِنْ عَمَل فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُورًا). یعنى، اعمال آنها به قدرى بى ارزش وبى اثر خواهد شد که اصلا گویى عملى وجود ندارد.
زیرا چیزى که به عمل انسان شکل ومحتوا مى دهد، نیّت وهدف عمل است، افراد با ایمان، با انگیزه الهى وهدفهاى مقدس وپاک به سراغ انجام کارها مى روند در حالى که مردم بى ایمان غالباً گرفتار تظاهر، ریاکارى وتقلب وغرور وخودبینى هستند، وهمین سبب بى ارزش شدن اعمال آنها مى شود.
(آیه 24) واز آنجا که قرآن معمولا نیک وبد را در برابر هم قرار مى دهد تا با مقایسه، وضع هر دو روشن شود، این آیه از بهشتیان سخن مى گوید ومى فرماید: «بهشتیان در آن روز قرارگاهشان بهتر واستراحتگاهشان نیکوتر است» (اَصْحابُ الْجَنَّةِ یَوْمَئِذ خَیْرٌ مُسْتَقَرًّا وَاَحْسَنُ مَقیلاً).
