در مورد اهمیت وفاى به عهد و پیمان روایات فراوانى وارد شده است که به سه نمونه آن اشاره مى شود:

1- پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) در روایت کوتاه و پرمعنایى مى فرماید: «لا دینَ لِمَنْ لا عَهْدَ لَهُ; کسى که عهد و پیمان ندارد و به آن وفا نمى کند، دین ندارد».(1)

این سخن بسیار مهم بدین معنا است که وفاى به عهد مساوى با دین دارى است و انسان عهدشکن که امروز قول مى دهد و فردا تخلّف مى کند، انسان بى دینى است; چه اینکه وقتى انسان در مقابل بندگان خدا وفادار نباشد، در مقابل خداوند هم وفادار نخواهد بود.

2- حضرت على(علیه السلام) در نامه 53 نهج البلاغه (عهدنامه مالک اشتر)(2)مى فرماید:

اى مالک! در عهدى که مى بندى پایدار و وفادار باش چه طرف پیمان تو مسلمان باشد، چه کافِر; زیرا در میان تمام دستوراتى که خداوند برشمرده است، هیچ دستورى به اهمیّت عهد و پیمان نیست; چه اینکه عهد و پیمان در میان تمام امّت ها و ملّت ها محترم است.

دنیاى کنونى نیز چنین است و غالب کشورها به عهد و پیمان ها پایبند هستند و حتّى در زمان جاهلیّت نیز چنین بوده است و بت پرستان نیز به پیمان هاى خود وفادار مى ماندند. بنابراین، لازم است مسلمانان در پیمانهاى خود با خدا و مردم وفادار بمانند.

3- امام باقر(علیه السلام) در روایت زیبایى مى فرماید: «ثَلاثٌ لَمْ یَجْعَلِ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ لاَِحَد فیهِنَّ رُخْصَةٌ: اَداءُ الاَْمانَةِ اِلَى الْبَرِّ وَ الْفاجِرِ وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفاجِرِ وَ بَرُّ الْوالِدَیْنِ بَرَّیْنِ کانا اَوْ فاجِرَیْنِ»; سه چیز است که خداوند - عزّوجلّ - به هیچ شخصى اجازه تخلّف از آن را نداده است:

1- اداى امانت به صاحبش چه صاحب آن نیکوکار باشد و چه فاسق.

2- وفاى به عهد و پیمان نسبت به فاسق و مؤمن.

3- نیکى به پدر و مادر چه صالح باشند و چه فاجر.(3)

بنابراین، بر اساس آیات و روایات وفاى به عهد در سرلوحه همه امور قرار دارد، و چنانچه بنده اى بخواهد خداوند خواسته هایش را مورد اجابت قرار دهد، باید به پیمان با خداى خویش وفادار باشد.

گرت هواست که معشوق نگسلد پیوند *** نگاهدار سر رشته تا نگهدارد

* * *

1- میزان الحکمه، باب 2964، حدیث 14124.

2- پس از گذشت بیش از هزار سال از این عهدنامه، هنوز بویى از کهنگى در آن دیده نمى شود. گویى این نامه دیروز نوشته شده است! در حالى که بهترین آثار فکرى بشر با گذشت زمان کهنه مى شود، حتّى اگر تراوش مغزهاى استثنایى چون مغز سعدى و بوعلى سینا باشد و ظاهراً علّت این امر این است که، سخنان على((علیه السلام)) از قلبى سرچشمه گرفته است که با علم خدا پیوند دارد و از آنجا که علم خداوند کهنه نمى شود، این سخنان نیز کهنه نمى گردد.

3- اصول کافى، کتاب الایمان و الکفر، باب البر بالوالدین، حدیث 15.