از این جهت که رباخوارى موجب مفاسد متعدّدى مى گردد، تحریم آن نیز فلسفه هاى مختلفى دارد که به بعضى از آن اشاره مى شود:

الف ـ یکى از فلسفه هاى تحریم ربا، مسأله ظلم است که در آیه 279 سوره بقره و در آیات دیگر بدان اشاره شده است.

ب ـ فلسفه دیگر آن، برچیده شدن سنّت حسنه «قرض الحسنه» است. این مطلب در روایات فراوانى وارد شده است که یکى از آنها، روایتى است که «سماعه» از امام صادق(علیه السلام) سؤال مى کند: «اِنّى رأیتُ اللّهَ تعالى قَدْ ذَکَرَ الرِّبا فى غَیْرِ آیة وَ کَررَّه؟ قال(علیه السلام): اَوَ تَدْرى لِمَ ذاکَ؟ قُلْتُ: لا، قال(علیه السلام): لِئلاّ یَمْتَنِعَ النّاسُ مِنَ اصْطِناعِ الْمَعْرُوفِ» خداوند متعال در آیات متعدّدى مسأله ربا را مطرح فرموده است. امام(علیه السلام) از سماعه پرسیدند: آیا علّت آن را مى دانى؟ سماعه عرض کرد: خیر. امام(علیه السلام)فرمودند: علّت آن، این است که مردم از کارهاى شایسته ]و قرض الحسنه[(1) باز نمانند.(2)

یعنى، وقتى رباخوارى رواج یابد، سنّت نیکوى وام و قرض الحسنه از بین مى رود; و عواطف انسانى مى میرد; و سودپرستى و افزون طلبى جایگزین آن مى گردد. از این رو، رباخوارى در دین مقدّس اسلام ممنوع گشته است.(3)

1- در روایت 11، باب یکم از ابواب الرّبا، جلد 6، وسائل الشّیعه، «صنایع معروف» به «قرض الحسنه» تفسیر شده است.

2- وسائل الشّیعه، جلد 12، ابواب الرّبا، باب 1، حدیث 3، و روایات 4، 9، 10، 11 باب 1 نیز بر همین مضمون دلالت دارند.

3- براى توضیح بیشتر به کتاب «ربا و بانکدارى اسلامى» از سلسله درس هاى حضرت آیة اللّه العظمى مکارم شیرازى ر.ک.