یکى از درس هاى خداشناسى که شاخه هاى درختان به ما مى آموزد این است که: جاذبه زمین آب را در دل زمین فرو مى برد و این جذب ادامه دارد تا جایى که قشر زمین نفوذناپذیر مى باشد و این یک قانون کلّى است. ولى شگفتى درباره آب مورد نیاز درختان است که از جذب آب به اعماق زمین جلوگیرى مى کند و آن را از طریق ریشه هاى درختان به سمت خلاف جاذبه زمین و به سوى شاخه هاى سر به فلک کشیده هدایت مى کند و به آخرین شاخه ها و برگ ها مى رساند! این عمل خود، حکایت از قدرت الهى دارد که روزانه در یک جنگل پر از درخت بى آنکه همانند پمپ سر و صدایى ایجاد کند، هزاران تُن آب را در مسیر مخالف قانون جاذبه به سوى آسمان هدایت مى کند.
آیا جز قدرت بى پایان خداوندِ عالِم قادر، کسى توانایى چنین کارى را دارد؟!
در نتیجه سومین ویژگى این درخت - که کلمه طیّبه بدان تشبیه شده است - این است که شاخه هاى آن سر به فلک کشیده است; زیرا چنین شاخه هایى هم بهتر تنفّس مى کنند و هم از نور خورشید بیشتر و بهتر بهره بردارى مى نمایند و هم از آلودگى هاى زمین کمتر رنج مى برند.
4- «تُؤْتى اُکُلَها کُلَّ حین»; ویژگى چهارم این درخت دائمى بودن میوه هاى آن است. «شجره طیّبه» درختى است که در چهار فصل سال میوه دارد و هر زمان انسان دست به سوى آن دراز کند، نا امید و دست خالى باز نمى گردد.
5- «بِاِذْنِ رَبِّها»; آخرین ویژگى درخت «طیّبه» این است که - على رغم ویژگى ها و میوه چهار فصل آن - به فرمان خداوند بر اساس طبیعت و نظام آفرینش سیر مى کند بنابراین، همگى تسلیم فرمان خداوند هستند، نه تنها چنین درختانى، بلکه تمام موجودات جهان آفرینش تسلیم اویند «وَ لَهُ اَسْلَمَ ما فِى السَّماواتِ وَ ما فِى الاَْْرضِ».
«وَ مَثَلُ کَلِمَة خَبیثَة کَشَجَرَة خَبیثَة»: و امّا مَثَل کلمه «خبیثه» و گفتار بد و آلوده و زشت، همانند درخت خبیث و بدبو و بدطعم و بدمنظره است.
این درخت خبیث داراى دو ویژگى است:
1- «اُجْتُثَّتْ مِنْ فَوْقِ الاَْرْضِ»; نخستین ویژگى این درختِ خبیثِ آلوده کثیف این است که از ریشه درآمده است و بر خلاف درخت طیّبه که ریشه هاى آن همچون طناب هاى محکم و متعدّدى آن را در برابر طوفانها و بادهاى سهمگین محافظت مى کرد، این درخت ریشه هایش قطع گردیده و از لابلاى زمین خارج گردیده است.
2- «ما لَها مِنْ قَرار»; چنین درختى که ریشه هایش از زمین درآمده است، هیچ قرار و ثباتى ندارد و با کوچکترین حادثه و با کمترین وزش بادى جابه جا مى شود.
چنین درختى، که نه میوه اى دارد، و نه عطر و بوى خوشى، و نه سایه مناسبى ایجاد مى کند تنها و تنها بدرد سوختن مى خورد.
بسوزند چوب درختان بى بر *** سزا خود همین است مر بى برى را
