آیه شریفه، پیام آور دو مطلب سرنوشت ساز است. صدر آیه، متضّمن توحید و خداشناسى و دلیلى قانع کننده بر اثبات مبدأ است. و ذیل آن، با ارائه مثال زیبایى بر جهان آخرت، اشاره به معاد دارد.

اهمیّت مبدأ و معاد: مبدأ و معاد از مسایل بسیار مهمّى است که در قرآن مجید بطور گسترده مطرح شده است به گونه اى که حدود دو هزار آیه از آیات قرآن (یعنى یک سوم مجموع آیات قرآن) به معاد تعلّق گرفته است و یک سوم آن نیز آیات مربوط به مبدأ مى باشد. و این مطلب نشانه اهمیّت مبدأ و معاد و روز رستاخیز است. مسایلى که آیات بدان پرداخته اند، از قبیل: دادگاه عدل الهى; بهشت و جهّنم; نامه اعمال; تجسّم اعمال; معاد جسمانى; و میوه هاى بهشتى و... است. رمز این همه با اهمیّت شمردن معاد روشن است; زیرا انسان در صورتى در مسیر سعادت حرکت مى کند و به آن نائل مى شود که به دو اصل مهم معتقد باشد: نخست، اصل مبدأ و یکتاپرستى و دیگر، اعتقاد به معاد و بازگشت انسان به خدا.

اعتقاد به خدا، به انسان مى آموزد که خداوند در همه جا و در همه حال مراقب انسان است (هُوَ مَعَکُمْ اَیْنَما کُنْتُمْ)(1) اعتقاد به معاد، مى آموزد که خداوند به تمام اسرار درونى انسان آگاه است و اعمال از نظر خدا پوشیده نیست (اِنَّ اللّهَ عَلیمٌ بِذاتِ الصُّدُور)(2)، (یَعْلَمُ خائِنَةَ الاَعْیُنِ وَ ما تُخْفِى الصُّدُورُ)(3) بنابر آیات قرآن، روز رستاخیز پرونده اعمال هر انسانى در دادگاه عدل الهى مورد بررسى قرار مى گیرد; دادگاهى که نه مى توان قاضى آن را فریب داد و نه شهود آن قابل انکار است. بر اساس آیه شریفه «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة خَیْراً یَرَهُ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة شَرّاً یَرَهُ»(4) و نیز آیه شریفه «لا یُغادِرُ صَغیرَةً وَ لا کَبِیرَةً اِلاّ اَحْصیها»(5)کوچکترین و بزرگترین عمل هر انسانى مورد قضاوت حضرت حق قرار مى گیرد و انسان در برابر آن مسئول است.

توجّه به دو اصل مذکور سبب مى شود که انسان در همه حال خدا را بر اعمال خود ناظر بداند و معصیت نکند و چنانچه از یاد خدا غافل شد شیطان بر او مسلّط مى شود; همان گونه که آیه شریفه مى فرماید: «وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شیطاناً فَهُوَ لَهُ قَرینٌ» هر کس از یاد خدا روى گردان شود، شیطان را به سراغ او مى فرستیم; پس همواره قرین و همراه او خواهد بود!(6)

1- سوره حدید، آیه 4 و آیه 7 سوره مجادله نیز به همین مضمون دلالت دارد.

2- این جمله در آیات زیادى از قرآن مجید از جمله آیه 119 آل عمران آمده است.

3- سوره غافر، آیه 19.

4- سوره زلزل، آیه 7 و 8.

5- سوره کهف، آیه 49.

6- سوره زخرف، آیه 36.