در آیه 13 سوره رعد خداوند چنین مى فرماید: «وَ یَسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِه وَ الْمَلائِکَةُ مِنْ خیفَتِه وَ یُرْسِلُ الصَّواعِقَ فَیُصیبُ بِها مَنْ یَشاءُ وَ هُمْ یُجادِلُونَ فِى اللّهِ وَ هُوَ شَدیدُ الِْمحالِ»; و رعد، تسبیح و حمد او مى گوید; و نیز فرشتگان از ترس او! و صاعقه ها را مى فرستد; و هر کس را بخواهد گرفتار آن مى سازد، در حالى که آنها [با مشاهده این همه آیات الهى، باز هم] درباره خدا به مجادله مشغولند; و او قدرتى بى انتها [و مجازاتى دردناک] دارد!
آیه شریفه به دو موضوع اشاره دارد: یکى رعدهاى آسمانى و دیگرى صاعقه ها; و از آنجه که قبلاً در مورد صاعقه بحث کردیم در اینجا فقط به بررسى مسئله «رعد» مى پردازیم.
همان گونه که قبلاً گفته شد برخورد ابرهاى آسمانى با همدیگر، در صورتى که داراى دو بار الکتریکى مختلف (یکى مثبت و دیگرى منفى) باشد، تولید جرقه مى کند که به نور آن «برق» و به صداى آن «رعد» گفته مى شود. روشن است که صدا و نور همزمان تولید مى شود; لیکن انعکاس نور زودتر از صدا(رعد) صورت مى گیرد; علّت این امر، آن است که سرعت سیر «نور» به مراتب بیشتر از سرعت سیر «صدا» است.
«رعد آسمانى» اگرچه به ظاهر ساده به نظر مى رسد; لیکن از آیات بزرگ الهى به شمار مى رود و در زندگى تمام موجودات نقش مهمّى ایفا مى کند.
دانشمندان براى «رعد و برق» آثار زیادى ذکر کرده اند که به مهمترین آنها
اشاره مى گردد:
1- نخستین اثرى که رعد و برق دارد و این فایده، تمام موجودات جهان - اعم از انسان ها، حیوانات، گیاهان، نباتات و جوامد - را در بر مى گیرد، نزول باران و آب هاى آسمانى است.
2- فایده دیگر آن، «آفت کشى» گیاهان است; یعنى «رعد و برق»، آفت گیاهان را از بین مى برد. بدین گونه که حرارت شدیدى که بر اثر رعد و برق ایجاد مى شود، سبب مى گردد تا اکسیژنِ اضافه تولید گردد و تبدیل به نوعى آب شود که آن را «آب اکسیژنه» مى نامند، که از دو اکسیژن و دو هیدروژن تشکیل مى گردد. «آب اکسیژنه» یکى از مواد ضد عفونى کننده است که معمولاً در داروخانه ها یافت مى شود.
این مادّه ضدّ عفونى وقتى همراه باران بر سطح زمین نازل مى شود،
آفت گیاهان را از بین مى برد. به همین جهت، اگر رعد و برق کم شود، آفت گیاهان زیاد مى گردد.
3- سومین خاصیّت مهم «رعد و برق»، تولید مقدار زیادى کود براى گیاهان است. رعد و برق هاى آسمانى هر ساله ده ها میلیون تن کود تولید مى کنند و بر سراسر کره زمین مى پاشند; کودى قوى، مفید، مؤثّر و فراگیر براى تمامى گیاهان.
این کودها بدین گونه ایجاد مى شوند که دانه هاى باران به وسیله حرارت زیاد ناشى از برق با کربن ترکیب مى شوند و اکسید کربن را تولید مى کنند و هنگامى که به همراه باران بر روى خاک مى ریزند، با خاک ترکیب شده، یک نوع کود گیاهى قوى، مؤثّر و مفید به وجود مى آورند.
آرى; این رعد و برق آسمانى چنین آثار مهمّى دارد و از آیات بزرگ الهى به شمار مى آید. جالب اینکه قرآن مجید زمانى پرده از این رازهاى مهمّ علمى برداشت که عقل انسان تصوّر آن را هم نمى کرد!
بنابر آیه شریفه، رعدحمد و تسبیح خدا مى گوید; تسبیح به معناى تنزیه خداوند از هر گونه عیب و نقصى است، آیا آفت زدایى گیاهان کره زمین به وسیله رعد و برق، تنزیه خداوند از هرگونه عیب و نقصى نیست؟ آیا آفت زدایى،
نوعى تسبیح نیست؟
حمد، ستایش بر صفات جلال و جمال خداوندى است; آیا تغذیه گیاهان نوعى حمد و ستایش در عالم ممکنات و مخلوقات محسوب نمى شود؟
بى شک، آیات 12 و 13 سوره رعد به این مهم اشاره دارد و آنها را نشانه اى از عظمت خدا مى داند. خلاصه اینکه آیه 12 و 13 به چندین آیت از آیات مهمّ الهى یعنى رعد و برق و باران و صاعقه، اشاره دارد.
