براى دست یابى به فلسفه مثل، به سه نمونه از ویژگى زندگى دنیا اشاره مى شود:
1- زندگى دنیا زودگذر است و ثبات و دوامى ندارد.
2- زندگى دنیا تهى است; ظاهرى فریبنده و جذّاب دارد، ولى باطنى بى محتوا دارد; همانند زندگى بعضى از انسانها که از فاصله دور بسیار جالب و جاذب مى نمایاند به گونه اى که حسرت آور است، ولى وقتى انسان به آن نزدیک مى شود، خداى را هزاران بار سپاس مى گوید که چنان زندگانى ندارد.
«برق را در خرمن مردم تماشا کرده است *** آنکه پندارد که حال مردم دنیا خوش است»
3- زندگى دنیا غافل کننده است.
بر همین اساس پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) در روایتى کوتاه به این سه ویژگى اشاره داشته، مى فرماید: «اَلدُّنْیا تَغُرُّ وَ تَضُرُّ وَ تَمُرُّ»; یعنى دنیا فریبنده، ضررآفرین و گذرا و بى ثبات است.(1)
حال، فلسفه مثل از اینجا روشن مى شود که بدون مثال درک ماهیّت و ویژگى دنیا ناممکن به نظر مى رسد. ذکر مثل سبب مى شود تا انسان بهتر به حقیقت و ماهیّت دنیا دست یابد. بدین جهت است که خداند براى شناساندن دنیا تمسّک به مثل جسته است.
1- بحارالانوار، چاپ بیروت، جلد 7، صفحه 119. این روایت در نهج البلاغه، کلمات قصار، کلمه 385 از حضرت على(علیه السلام)نیز نقل شده است.