در قرآن و روایات مصادیق مختلفى براى حق بیان شده است که تنها به چند نمونه از آن اشاره مى شود:
1- بالاترین و والاترین مصداق حق - که در واقع جامع تمام مصادیق حق است- ذات مقدّس خداوند عالم است که او عین واقعیّت و هستى مطلق است.
از این رو، خداوند در آیه کریمه 62 سوره انعام، چنین مى فرماید: «ثُمَّ رُدُّوا اِلَى اللّهِ مَوْلیهُمُ الْحَقُّ اَلا لَهُ الْحُکْمُ وَ هُوَ اَسْرَعُ الْحاسِبینَ»; سپس ]تمام بندگان[ به سوى خدا که مولاى حقیقى آنهاست - باز مى گردند. بدانید که حکم و داورى، مخصوص اوست; و او سریع ترین حسابگران است.
بنابر آیه شریفه فوق، ذات بى مثال خداوند، حق شناخته شده است.
2- نمونه بارز دیگر از مصادیق حق، آفرینش زمین و آسمان و به عبارت دیگر، سراسر جهان هستى است.
بر همین اساس آیه شریفه 22 سوره جاثیه مى فرماید: «وَ خَلَقَ اللّهُ السَّمواتِ وَ الاَْرْضَ بِالْحَقِّ»; و خداوند آسمان ها و زمین را به حق آفریده است.
3- سومین مصداق براى حق خود قرآن است; زیرا آیه 48 سوره مائده در مقام بیان این مطلب برآمده، مى فرماید: «وَ اَنْزَلْنا اِلَیْکَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ» و این کتاب (قرآن) را به حق بر تو نازل کردیم.
4- دین مبین، مقدّس و نجات بخش اسلام، مصداق روشن دیگرى از مصادیق حق است. از این رو، خداوند متعال در آیه 28 سوره فتح مى فرماید: «هُوَ الَّذى اَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدّینِ کُلِّهِ»; او کسى است که رسولش را با هدایت و دین حق فرستاده تا آن را بر همه ادیان پیروز کند.
به طور خلاصه، هر وجودى که منبع خیر و سعادت بشر باشد، حق شناخته شده است. بنابراین، خداوند حق مطلق است; چه اینکه منبع تمام سعادتها و برکات است. همچنین آسمان و زمین، قرآن مجید، دین اسلام و توحید و یکتاپرستى از این جهت که منشأ هدایت و برکت هستند، حق معرفى شده اند.
اما آنچه منبع نفاق، شقاوت و بدبختى است، باطل شناخته شده است; مثل شیطان، بت و بت پرستى، ریا و تظاهر، نفاق و دورویى و مانند آن.
